همه چیز درباره برج کج پیزا

بین بناهای جهان کم نیستند برج‌هایی که کج ساخته شده‌اند؛ هر کدام نیز جذابیت خود را دارند، اما بی‌شک یکی از محبوب‌ترین آن‌ها یا بهتر است بگوییم محبوب‌ترین آن‌ها برج کج پیزا است. برجی با ارتفاعی 55 متری که ساخت آن به 9 قرن پیش برمی‌گردد.

این برج دیدنی مقصد گردشگران بسیاری است در طول سال است و به یکی از باشکوه‌ترین و زیباترین بناهای دیدنی ایتالیا مبدل شده است. اگر دوست دارید با سرگذشت پر فراز و نشیب این برج، علت کج بودن آن، معماری و حقایق جالبی که در مورد آن وجود دارد بیشتر آشنا شوید.

برج کج پیزا کجاست و ساعات فعالیت آن به چه شکل است؟

قبل از هر چیز بهتر است کمی در مورد موقعیت مکانی برج صحبت کنیم و دقیقا ببینم این برج کجای ایتالیا قرار گرفته است.

برج کج پیزا در شهری به همین نام در ناحیه فلورانس ایتالیا قرار دارد. این برج در حدود 360 کیلومتری پایتخت ایتالیا قرار داشته و حدود 4 ساعت با آنجا فاصله دارد. فعالیت برج از ساعت 10 صبح آغاز شده و درب‌های آن تا ساعت 5  بعدازظهر به روی عموم باز است. برای بازدید از این برج لازم است بلیط ورودی تهیه کرده و برای اینکار حدود نیم ساعت فرصت دارید.

آدرس دقیق برج پیزا

Piazza del Duomo, 56126 Pisa PI, Italy

داستان ساخت برج پیزا

گفته می‌شود در سده 12 میلادی ثروت‌مندان و اشراف ایتالیا برای رقابت با یکدیگر، سرشناس‌ترین هنرمندان و معماران را به‌کار گرفته تا شاهکارهای معماری را خلق کرده و از این طریق با یکدیگر به رقابت بپردازند.

ایده ساخت برج کج پیزا نیز تحت تاثیر همین جریانات شکل گرفته و در سده 12 میلادی مردم شهر پیزا تصمیم گرفتند کلیسای آن‌ها برجی داشته باشد که برج کلیسای سنت مارک ونیز را تحت تاثیر قرار داده و با آن رقابت کند.

طولی نمی‌کشد که این تصمیم عملی شده و در تاریخ 9 آگوست 1173 استارت ساخت برج کج پیزا خورده شده است. ساخت برج تا 5 سال یعنی سال 1178 ادامه پیدا کرده و برج به طبقه سوم رسیده است. درست بعد از اینکه طبقه سوم تکمیل می‌شود، برج شروع به کج شدن می‌کند. از آن تاریخ به بعد ساخت برج متوقف شده و تا 100 سال بعد برج پیزا در طبقه سوم خود کج اما همچنان استوار باقی می‌ماند.

اینجا احتمالا این سوال برایتان پیش آمده که چرا برج پیزا کج است، پس قبل از ادامه داستان به جواب این سوال پرداخته و سپس ادامه داستان ساخت برج را خواهیم گفت.

چرا برج پیزا کج است؟

طبق گفته کارشناسان دلیل اصلی کج بودن برج پیزا به زمینی که روی آن برج را بنا کرده‌اند باز می‌گردد. زمینی که برج کج پیزا روی آن قرار گرفته است از خاک ماسه‌ای اسفنجی تشکیل شده که ترکیبی از شن، خاک و رس آبرفتی حاوی 60 درصد آب است. به‌عبارت دیگر برج روی یک زمین باتلاقی بنا شده و همین موضوع باعث کج شدن آن شده است.

از سرگیری ساخت و ساز برج کج پیزا

بالاخره بعد از یک قرن توقف، ساخت برج در سال 1272 میلادی از سرگرفته می‌شود. در آن سال مهندسی ایتالیایی به‌نام جووانی دی‌سیمونه چرخ ساخت‌وساز برج را به جریان انداخته و 4 طبقه دیگر به آن اضافه می‌کند. او در تلاش بود تا با بلندتر کردن طرف دیگر برج کجی آن را برطرف کند، اما تلاش‌هایش بی‌حاصل بود و نهایتا به کجی بیشتر برج انجامید.

تقلاهای جووانی دی‌سیمونه 8 سال به‌طول انجامید و ساخت برج کج پیزا تا طبقه هفتم پیش رفت. در نهایت مجددا ساخت‌وساز برج متوقف شد و حدود دو دهه و نیم این وقفه طول کشید. البته اینبار  نه به‌خاطر کجی برج، بلکه به‌خاطر نبرد ملوریا که طی آن مردمان پیزا از جنوایی‌ها شکست خوردند.

بعد از اتمام جنگ بالاخره در سال 1319 طبقه هفتم نیز تکمیل شد و با تکمیل اتاقک ناقوس در سال 1372 میلادی کار ساخت برج به برج کج اما استوار پیزا بعد از اینکه تکمیل شد، قریب به 4 و نیم قرن به حال خود رها شد، اما باز دستخوش تغییر شد. گویی کج شدن برج بر اثر دخالت انسان تمامی نداشت؛ سرانجام در سال 1838 میلادی یکی از مهندسین سرشناس ایتالیا به‌نام الساندرو دلا گراردستکا در نزدیکی پی برج گذرگاهی حفر کرد تا از این طریق مردم بتوانند معماری پایه‌های برج را از نزدیک تماشا کنند، اما متاسفانه یا خوشبختانه برج از آنی که بود نیز  کج‌تر شد. اگر خوش‌بینانه به این اتفاق نگاه کنیم، باید گفت که اگر  چنین گذرگاهی حفر نمی‌شد برج کج پیزا جذابیت کنونی خود را نداشت. از این جهت شاید بتوان این اتفاق را خوب ارزیابی کرد.

نکته جالبی که درباره برج کج پیزا وجود دارد این است که این برج در هر برهه زمانی در یک جهت کج شده است؛ به‌طوری‌که در سال‌های 1174 تا 1250 در جهت شمال، 1272 تا 1997 در جهت جنوب و از 1997 تا به امروز چیزی حدود 5 متر نسبت به سطح افق کج شده است. علت این موضوع را می‌توان به‌سادگی متوجه شد؛ سستی و نشست زمین زیر پی برج!

برج پیزا در جنگ جهانی دوم

بعد از اینکه برج آرام گرفت و دیگر خبری از کج شدن آن نبود، جنگ جهانی شروع شد و هر لحظه خطر تخریب آن وجود داشت، چراکه سربازان آمریکایی وقتی به ایتالیا رسیدند دستور داشتند همه بناها را برای جلوگیری از پنهان شدند تک تیراندازهای دشمن تخریب کنند. هیچ استثنایی برای این قانون وجود نداشت و ساختمان‌های زیادی به‌خاطر این دستور تخریب شدند.

بااین‌حال بخت با ایتالیا یار بود و قبل از تخریب برج کج پیزا آمریکایی‌ها کمی از قانون خود عقب نشینی کرده و تخریب بناهای تاریخی را از برنامه خود حذف کردند. البته ناگفته نماند این تنها دلیل تخریب نشدن برج پیزا نبود و استفاده نازی‌ها از این برج به‌عنوان پست بازرسی نیز دلیل دیگری بر حفظ برج در برابر تخریب بود.

خلاصه که سرانجام برج کج پیزا در جنگ جهانی دوم نیز سالم ماند تا به عنوان میراثی شگفت‌انگیز این روزها به محلی برای بازدید گردشگران تبدیل شود.

برج کج پیزا از نظر معماری

برج کج پیزا کاملا گرد و از سنگ‌های مرمر سفید ساخته شده است. همان‌طور که در داستان ساخت برج کج پیزا و مقدمه به آن اشاره شد، برج مجموعا با اتاقک ناقوس 8 طبقه دارد که روی هم رفته برج را به 55 متر فراتر از سطح زمین می‌برد.

قطر خارجی برج حدود 16 متر و قطر داخلی آن چیزی حدود 7 متر است. اختلاف داخل و خارج را نیز دیوارهایی به قطر 4 متر پوشش می‌دهند. برج 7 ناقوس به‌سبک رومی دارد که توسط توماس آندره پیزانو طراحی شده و هرکدام نشان‌دهنده‌ی یک نت موسیقی هستند. این زنگ‌ها از سال 1262 تا سال 1721 به تدریج در اتاقک ناقوس برج قرار گرفته و هر کدام به دست یک طراح طراحی شده‌اند. سبک‌ترین ناقوس برج 300 کیلوگرم و سنگین‌ترین آن حدود 3620 کیلوگرم وزن دارد.

اسامی زنگ‌ها به ترتیب به شرح زیر است:

• زنگ یکمL’assuna  با وزن 3620 کیلوگرم
• زنگ دوم Crocifisso با وزن 2462 کیلوگرم

• زنگ سوم San Ranieriبا وزن 1448
• زنگ چهارم La Terzaبا وزن 300 کیلوگرم
• زنگ پنجم La Pasquereccia یا La Giustizia
•  با وزن 1014 کیلوگرم
• زنگ ششم  Vespruccioبا وزن 1000 کیلوگرم
• زنگ هفتم  Dal Pozzoبا وزن 652 کیلوگرم

آیا برج پیزا ایمن است؟

با دانستن سرگذشت برج کج پیزا این سوال در ذهن هر کسی از جمله خود من که در حال نوشتن این مطلب هستم پیش می‌آید که آیا برج پیزا ایمن است؟ آیا برج به‌طور ناگهانی فرو نمی‌ریزد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که نه خیالتان راحت! می‌گویید چطور؟ جواب این سوال به مقاوم‌سازی برج کج پیزا در سال 1964 برمی‌گردد. در آن زمان ایتالیا برای جلوگیری واژگون شدن برج درخواست کمک کرد، دولت قصد داشت تا برج به شکل کج باقی‌مانده اما خطری آن را تهدید نکند.

بالاخره خواسته ایتالیا عملی شد و تیمی از مهندسان و مورخان در آزور پرتغال گرد هم آمدند تا برای حل مشکل چاره‌اندیشی کنند.

در اولین حرکت مهندسان تصمیم گرفتند تا یک وزنه تعادل از جنس سرب به وزن 800 تن به برج آویز کنند. اما این راه‌حل تنها یک راه حل موقت بود و برای عملیات ایمنی‌سازی، برج و میدان کلیسای جامع از سال 1987 میلادی به‌مدت 14 سال به روی عموم و بازدیدکنندگان بسته شد.

در این برهه زمانی تصمیم بر آن شد که قلاب‌هایی برای ثابت نگه داشتن برج درنظر گرفته شود و برج کج پیزا به کمک آن‌ها مقاوم استوار و محکم سرجای خود بایستد.

قلاب‌های برج نصب و سرانجام در سال 2001 بازدید عمومی از برج پیزا آزاد شد. دیگر از آن تاریخ به بعد برج مقاوم و ایمن شد و رفتن به بالاترین نقطه آن به محبوب‌ترین فعالیت توریستی مبدل شد.

نکاتی جالب در مورد برج کج پیزا

• برج کج پیزا حدود 14700 تن وزن دارد و تعداد پله‌های آن 297 پله است.
• ساخت بنا حدود دو قرن طول کشیده است.
• قبل از شروع مرمت بنا در سال 1990 شروع، برج با زاویه 5.5 درجه کج شده بود؛ پس از پایان عملیات مرمت انحراف به 3.99 درجه رسید.
• موقعی که داخل برج می‌روید به‌وضوح انحراف آن را حس کرده و ممکن است حتی سرگیجه نیز بگیرید. چرا که برج شبیه یک منحنی به‌نظر می‌رسد.
• براساس یک افسانه گالیلئو گالیله آزمایش‌هایش را در طبقات بالای این برج انجام داده است. او دو گلوله با جرم‌های متفاوت را از بالای این برج رها کرده تا این نظریه که سرعت سقوط اجسام از جرم‌شان مستقل است را ثابت کند.
• طبق گفته مهندسان فرو رفتن برج کج پیزا از سال 2008 متوقف شده و تخمین زده شده است برج تا 2 قرن دیگر محکم و استوار سر جای خود باقی خواهد ماند.
• برج پیزا مجموعا 207 ستون دارد. همین موضوع باعث شده تا برج از دور شبیه یک کیک چند طبقه به‌نظر برسد.

بهترین زمان بازدید از برج کج پیزا

آنچه از قلم جا ماند بهترین زمان سفر به ایتالیا و بازدید از این برج است؛ در این باره باید گفت که محدودیتی وجود ندارد و هر وقت که دوست داشته باشید می‌توانید از این بنا بازدید کنید.