آژانس هواپیمایی مارال گشت پارس

بازار وکیل شیراز

شهر شیراز در زمان حکومت کریم خان زند پایتخت کشور بود از این رو شیراز همانند گنجینه ای است که بناهای بسیاری مانند مدرسه خان، باغ ارم و.. را در خود جای داده است دراین میان بازار وکیل همانند قلب تپنده‌ی این شهر است که هنوز با وجود قدمت تاریخی بسیار هنوز مرکز تجاری شهر شیراز محسوب می‌شود. این بازار تنها قسمتی از مجموعه وسیع وکیل است که شامل حمام،مسجد و آب‌انبار وکیل است. گردشگران برای بازدید از این شهر زیبا و آثار تاریخی آن، می‌توانند به خرید بلیط هواپیما به مقصد شیراز اقدام کنند. این بازار که در نزدیکی ارگ کریم خان قرار گرفته است، به دلیل قدمت تاریخی، نوع معماری و مغازه‌های رنگینش یکی از جاذبه‌های گردشگری ایران است که با قدم‌زدن در سراهای آن گویی در زمان سفر می‌کنید. چرا بازدید از بازار وکیل شیراز پیشنهاد می‌شود؟ بازار وکیل شیراز یکی از تاریخی ترین بازارهای ایران است. به جاذبه های گردشگری بسیاری نزدیک است. بهترین مکان برای خرید فرش های دستباف و سوغاتی است. تاریخچه بازار وکیل شیراز بازار وکیل که بازمانده دوران زندیه است آینه تمام قد از شکوه و جلال حکومت این سلسله می‌باشد. ساخت بازار وکیل به زمانی باز‌ می‌گردد که کریم خان زند در سفرش به شهر لار و بازدید از بازار آن دستور ساخت بازاری را داد که از نظر معماری شبیه به بازار لار باشد. هدف کریم خان از ساخت بازار وکیل، ایجاد کردن مکانی برای دادوستد ،خرید و فروش و حتی امانت‌داری بوده است به گونه‌ای که مردم وسایل خود را به امانتداران می‌سپردن و در مواقع لزوم آن را پس می‌گرفتند. جالب است بدانید ساخت این بنای باشکوه ۲۱ سال به طول انجامید. بازار وکیل نیز همانند تمام بازارهای قدیمی ایران دارای سراها و راسته‌های مختلفی است که بر اساس نوع و دسته‌مغازه‌هایی که در آن فعالیت دارند نام‌ گذاری شده اند. مانند راستای بزازان، بازار مسگرها، بازار کلاهدوزها، بازار سراج‌ها و شمشیرگرها است. از طریق ۵ درب ورودی می‌توانید داخل بازار شوید. معماری بازار وکیل شیراز اگر به سقف بازار وکیل نگاه کنید متوجه روزنه‌هایی در آن می‌شوید که برای روشن کردن بازار درنظر گرفته شده است. همچنین این سوراخ‌ها مانع از ورود بیش‌از اندازه آب باران به داخل بازار می‌شوند. سقف بازار وکیل همانند بازار قیصریه اصفهان بلند و مرتفع است اما به طور کلی از نظر عرض داراهای راهروهای وسیع‌تری می‌باشد. ارتفاع کلی طاق‌ها از سطح زمین حدود ۱۰ متر است که علت آن تهویه مناسب برای فضای بازار است. یکی از ویژگی‌های بارز این بازار ایجادکردن تهویه مناسب توسط پنجره‌‌هایی است که بالای درب مغازه‌ها تعبیه شده است. یکی از ویژگی‌هایی که با ورود به بازار وکیل توجه شما را جلب می‌کند، قرار گرفتن حجره‌ها و مغازه‌ها در ارتفاع بالاتری نسبت به سطح زمین است. علت چنین کاری در امان بودن مغازه‌ها از رطوبت و نم بوده است. البته در گذشته این اختلاف سطح بیشتر بوده است اما امروزه با پرکردن کف بازار تنها ۵ الی ۶ پله تا ورودی درب مغازه فاصله است. مغازه‌ها دارای پستو( انباری کوچک در داخل مغازه) و پیشخوان‌هایی هستند که طرح ترنج بر آن حکاکی شده است و اکثرا در دوطبقه ساخته شده اند. چیزی که باعث استحکام این بنا شده در طول سالیان سال و بلاهای طبیعی چون زلزله بوده است استفاده از مصالحی چون گچ و آجر می‌باشد که بر روی تخته سنگ‌های بزرگی بنا شده است. ناگفته‌هایی از بازار وکیل شیراز عده‌ای عقیده دارند در زمان حکومت صفویان بازاری در مکان بازار وکیل فعلی قرار داشته است که در زمان حکومت کریم‌خان این بازار توسعه پیدا کرد. جالب است بدانید اسنادی که در این بازار کشف شده است قدمتی حدود ۱ قرن دارد. اگرچه این بنا بازمانده‌ی دوران زندیه است اما دچار تغییراتی نیز شده است که عمده‌ترین آن مربوط به سال ۱۳۱۵ است هنگامی که به دلیل ساخت خیابان زند، نه تنها باعث قطع ارتباط راسته شمالی با چهارسوق بزرگ شد بلکه باعث محو شدن کاروانسراهای قوامی و روغنی شد. بخش های مختلف بازار وکیل شیراز بازار نو: این قسمت که به دست میرزایوسف اشرفی‌مازندرانی، یکی از وزرای فارس بود ساخته شده است باعث توسعه راسته شمالی شد. در این راسته طویل هرآنچه می‌خواهید را می‌یابید. چهار سوق: به قسمتی از بازار که دو راسته اصلی( شمالی ـ جنوبی و شرقی‌- غربی ) به هم می‌رسند و فضایی همانند چهار راه به وجود می‌آورد. استفاده از گوشواره،طاق و کنج‌هایی که روی آن حکاکی شده باعث شده این قسمت از بازار دارای چشم‌نواز ترین معماری باشد. در قدیم در این محل حوض مرمری وجود داشت اما متاسفانه درطی عملیات بالا آورن سطح زمین بازار این حوض مدفون شده است. راسته شمالی: این راست یکی از اصلی ترین راسته‌های بازار است که شامل ۸۲ مغاطه و ۴۸ طاق است. در این راسته می‌توانید مغازه‌‌های فروش ترمه و کلاه دوزی را بیابید. این راسته از دروازه اصفهان شروع و تا چهار سوق ادامه دارد. راسته جنوبی: این راسته که به راسته بزازان( پارچه فروشان) معروف است از ۲۲ مغازه تشکیل است. اکثر مغازه‌‌‌های این راستا به فروش صنایع دستی شیراز مشغول هستند اما درگذشته این راستا مکانی برای ساخت سلاح سرد بوده است. سرای مشیر: این قسمت که به سرای گلشن نیز معروف است درواقع از بازار وکیل جدا است اما همه آن را جزئي از بازار می‌دانند، در ضلع جنوبی بازار وکیل قرار گرفته است. حجره‌هایی که دارای درهای چوبی از جنس ساج است و به زیبایی هرچه تمام منبت‌کاری شده تجلی‌گاه معماری باشکوه و شم نواز دوران قاجار است. این سرا یکی از زیبا ترین بخش‌ها است که یک حوض بزرگ هشت ضلعی در وسط آن خود نمایی می‌کند. درخت های نارنج اطراف حوض باعث زیبایی بیشتر این سرا شده است. در سمتی از حیاط این سرا ساختمانی زیبا قرار گرفته است که با کاشی های شگفت انگیزی زینت یافته. در قسمت طاق این سردر سنگی از جنس مرمر قرار گرفته که توضیحاتی درباره علت ساخت و سازنده این بنا روی آن حک شده است. در سرای مشیر می‌توانید صنایع دستی با ارزشی چون خاتم سازی، معرق، حکاکی و قلم زنی روی مس و برنج، سنگ‌های تراش خورده قیمتی را ببینید. هزینه و زمان پیشنهادی بازدید از بازار وکیل چه قدر است؟ برای بازدید از قلت تجاری و تاریخی شیراز نیاز به پرداخت هزینه نیست. بازار از ساعت۱۰ صبح تا ۵ عصر پذیرای گردشگران است اما بهتر است در زمان‌های اوج شلوغی به بازار مراجعه نکنید(۱۱ الی ۱۴ و ۱۶ الی ۱۹). به یاد داشته باشید بازار در ایام تعطیلات رسمی بسته می باشد. بازار وکیل به قدری شما را محسور زیبایی و رنگ و لعاب خود می‌کند که نمی‌توان چشم از آن برداشت و به راحتی می‌توان یک روز از سفر را به بازار وکیل اختصاص داد. فصل مناسب برای بازدید از بازار وکیل چه زمانی است؟ اگر قصد سفر به شهر شیراز و بازدید از مکان های دیدنی آن دارید بهتر است اواسط اردیبهشت که فصل بهار نارنج و نارنج گیری است یا آباه ماه به دلیل آب و هوای مطبوعش بروید. همینطور کسانی که قصد سفر از تهران به شیراز را دارند بهتر است با تهیه بلیط هواپیما تهران شیراز در فصل بهار به این مقصد جذاب و خوش آب و هوا بروند. چگونه به بازار وکیل شیراز برویم؟ اگر با ماشین شخصی خود به شهر شیراز سفر می‌کنید خود را به میدان ولیعصر وسئس به خیابان طالقانی برسانید.پیشنهاد می شود به دلیل شلوغی سنگ فرش بودن اطراف بازا و مموعه وکیل ماشین خود را در خیابان طالقانی پارک کنید و پس از پیمودن مسافت کوتاهی به یکی از ورودی‌های بازار می‌رسید. همچنین می توانید از مترو استفاده کنید و در ایستگاه زندیه پیاده شوید تا پس از ۱۲ دقیقه پیاده روی به یکی از درهای بازار برسید. در نزدیکی بازار وکیل از چه جاهای دیدنی دیگری می‌توان بازدید کرد؟ حمام تاریخی وکیل: ۱.۸ (۹ دقیقه پیاده روی) ارگ کریم خان: ۱.۳(۵ دقیقه پیاده روی) موزه پارس: ۱.۹ (۱۰دقیقه پیاده روی) مدرسه خان: ۲.۵ (۱۵دقیقه پیاده روی) آب‌ انبار وکیل: ۳۰۰ متر (۱ دقیقه پیاده روی) موزه خانه فروغ الملک: ۲.۱(۱۱ دقیقه پیاده روی) موزه هنر مشکین فام: ۲.۱(۱۱ دقیقه پیاده روی) خانه تاریخی منطقی‌ نژاد:۲.۲ (۱۰ دقیقه پیاده روی) شاه چراغ شیراز : ۲.۴کیلومتر مسجد نصیرالملک: ۲.۹ (۱۵دقیقه پیاده روی) خانه زینت الملک: ۳ (۱۴دقیقه پیاده روی) موزه سنگ هفت تنان: ۳.۵ چه هتل هایی در نزدیکی بازار وکیل برای اقامت وجود دارد؟ هتل سنتی درباری شیراز هتل ستارگان شیراز هتل هما شیراز هتل ارم هتل پارسیان چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک به بازار وکیل هستند؟ رستوران سنتی شرزه: ۱ دقیقه پیاده‌روی رستوران سنتی تاریخی وکیل: ۴ دقیقه پیاده‌روی رستوران سنتی سرای مهر:۶ دقیقه پیاده‌روی رستوران کته ماس:۹ دقیقه پیاده‌روی رستوران صوفی: ۱۵ دقیقه پیاده‌روی کافه رستوران قوام:۱۵ دقیقه پیاده‌روی

ادامه

مسجد نصیرالملک (مسجد صورتی) | زیباترین مسجد ایران

مسجد نصیرالملک شیراز، مسجدی از نور و رنگ مسجد نصیرالملک یکی از مساجد قدیمی شیراز است این مسجد به دلیل نورهای رنگارنگی که از پشت شیشه‌های رنگی آن درطول روز شکل می‌گیرد و زیبایی خاصی در فضای مسجد خلق می‌شود معروف است. شیراز از جمله شهرهای بسیار زیبای ایران است که سالانه گردشگران بسیاری به این شهر زیبا سفر می‌‌کنند. از جمله جاهای دیدنی شیراز که هر گردشگری باید از آن بازدید کند مسجد نصیر الملک است که بازی نور و رنگ در فضای این مسجد هر کسی را مدهوش خود می‌کند. برای سفر به شیراز تورهای مختلفی وجود دارد که بازدید از مهمترین و زیباترین بناهای تاریخی و فضای شهری شیراز را در کنار سفری آرام و راحت برای گردشگران برنامه‌ریزی می‌کنند. اگر شما نیز تمایل دارید که در ایام نوروز یا هر زمان دیگری به این شهر مهم گردشگری ایران سفر کنید کجارو به شما در انتخاب بهترین تورهای گردشگری کمک می‌کند. کجارو علاوه بر معرفی جاذبه‌های گردشگری مقاصد داخلی و خارجی به معرفی بهترین تورهای داخلی و خارجی نیز پرداخته است، اگر شما نیز قصد دارید به شیراز سفر کنید، می‌توانید تور شیرازرا در کجارو جستجو کنید، از میان فهرست تورهای ده‌ها آژانس معتبر، بهترین تورها را مشاهده و قیمت آن‌ها را مقایسه کنید و در نهایت ارزان‌ترین تور به مقصد مورد نظرتان را انتخاب کنید. در این میان با یکی از مساجد پر رنگ و نور شیراز آشنا می‌شویم که به مسجد صورتی معروف بوده، این مسجد یکی از زیباترین مساجد و از دیدنی‌های شیراز است. موقیت جغرافیایی بنا جانمایی مجموعه نصیرالملک بر روی نقشه نشانی اثر: ایران، استان فارس ، شیراز، خیابان لطف‌علی خان زند، کوچه‌ نصیر الملک، کوچه‌ تریاکچی. دوره اثر / تاریخ ساخت : قاجاريان/ ۱۲۹۳ ق تا ۱۳۰۵ ق اشخاص مرتبط با اثر: بانی مسجد میرزا حسن‌علی خان نصیر الملک، فرزند میرزا علی اکبر قوام الملک، و سازنده‌ بنا محمد حسن معمار بوده است. توضیحات مجموعه‌ بناهای نصیر الملک، شامل مسجد و حمام و خانه و در دوره‌ قاجاریان ساخته شده است و هنوز باقی است. اطلاعات تاریخی مسجد نصیر الملک از مساجد شیراز است كه در محله گودعربان و خیابان لطفعلی خان زند واقع شده است. این مسجد كه از بناهای دوران قاجار است در سال ۱۲۹۳ تا ۱۳۰۵ توسط حسنعلی نصیرالمک ساخته شد. به حکومت رسیدن سلسله صفویه در ایران موجب به وجود آمدن حکومتی شد که در ایران بعد از سلسله ساسانیان به خود ندیده بودکه سازمان فرقه ای(شیعه) و تشکیلات منظبط ناشی از آن باعث شد که این دولت بر تمام شئون زندگی مرم مسلط شود. اوج گرفتن حیات عقلی شیعه در این دوره که ملازم با تجمع متفکران و اندیشمندان شیعه در مراکز عمده آن روزگار به ویژه اصفهان و تبادل آراء و افکار آنان است، دوره جدیدی را در زمینه حکمت و فلسفه شیعه به همراه داشت و جلوه ای از تمدن را در این کشور پایه گذاری کرد. و حکومت بنا به سنت‌های گذشته، سازماندهی، راه اندازی و ایجاد تاسیسات و تجهیزات زیر ساختی را عمدا بر عهده گرفت در واقع سیاست‌های دنبال شده توسط آنان را می‌توان الهام گرفته از سیاست‌های ساسانیان دانست. آنچه مشخص است که دولت صفوی جمع‌بندی از تاریخ چند هزارساله ایران بوده که مکتبی را تحت عنوان اصفهانی را از جمع‌بندی ماهرانه فلسفه، هنر ، معماری و شهر سازی روز گار کهن ارائه کرد و آن را با توجه به مصادیق و مفاهیم روز خود به جامعه معرفی کرد. از مظاهر بارز این دوره و آثار شکوهمند آن که هنوز هم در سر تا سر ایران نمود دارد، این است که یکی شبکه راه‌های عمودبرهم بوده، که از کوهستان‌ها به داخل کویرها و نمکزارها گسترش یافته بود و دیگر ساختن رباط‌ها و کاروانسراهای بزرگ و توقفگاه‌های آبرومند، کاخ‌ها و بستان‌های زیبا و خوش منظر که در فواصل راه‌ها دانست، که در آن‌ها همه گونه وسائل آسایش و رفاه مردم فراهم آمده بود. شیوه معماری اصفهانی آن را به دوره تقسیم کرده‌اند که دوره اول که در زمان حکومت صفویه بود را دوره شکوفایی آن و دوره دوم را که از زمان حکوت نادر آغاز و پس از زندیه با سلسه قاجاریه به اتمام می‌رسد که این دوره را دوره انحطاط معماری صفویه می‌دانند که ورود معماری اروپایی در زمان قاجاریه از مهم‌ترین دلایل انحطاط آن است. معماری در آن زمان افشاریه به علت لشکرکشی‌های پیاپی و عدم رسیدگی به مسائل داخلی کشور ،آثار قابل توجه برای ارائه ندارد و در زمان زندیه هم به علت تمر کز حکومت در شیراز اکثر تاثیرات آن در شیراز پدیدار شد و در زمان قاجار نیز به علت مسایل فنی و نبود نیروی کافی برای ساخت به صورت گذشته به آرامی کشور را از روند معماری ایرانی خارج کرد. اما در باره ویژگی‌های و دستاوردهای معماری اصفهانی نکات زیر را می‌توان نام برد: ساده شدن طرح‌ها که در بیشتر ساختمان‌ها، فضاها چهار پهلو هستند هندسه ساده و شکل‌ها و خط‌های شکسته بیشتر استفاده می‌شد در ته رنگ ساختمان‌ها نخیر و نهاز کمتر شد ولی ساخت گوشه‌های پخ از این زمان آغاز شد پیمون بندی و بهره‌گیری از اندام‌ها و اندازه‌های یکسان سادگی طرح در بناها هم آشکار شد کاهش در اتفاع‌ها کاشی هفت رنگ البته شاید بتوان بیشترین دستاوردهای این دوره را در شهرسازی پیگیر شد چرا که در این دوره مجموعه‌های شهری قابل توجهی را برای آیندگان به جا گذاشته است. کاشی کاری در مسجد نصیرالملک اطلاعات معماری مجموعه مسجد نصیرالملک مجموعه بناهای نصیرالملک شامل مسجد، منزل، حمام ، آب انبار و ... در محله قدیمی «اسحق بیگ» شیراز واقع است. قسمت اعظم مجموعه در جریان خیابان‌سازی تخریب و ساختمان‌های جدید در آن احداث شد. آنچه اکنون از منزل نصیرالملک باقی مانده شامل تالار اصلی، قسمتی از حیاط اندرونی، بخش بیرونی و زیرزمین است. «حاجی میرزا حسنعلی خان نصیرالملک» پسر سوم حاجی قوام الملک، از حکام فارس در دوره قاجاریه بود. تالار آینه به صورت قرینه ساخته شده و در دو ضلع آن دو اُرسی (نوعی درِ قدیمی که دارای چهارچوب مخصوص بوده و با بالا و پایین رفتن باز و بسته می‌شد) بزرگ سراسری با گره چینی‌های ظریف و شیشه‌های رنگی که به دو حیاط اندرونی و بیرونی ارتباط دارد، مشاهده می‌شود. در دو ضلع دیگر تالار یک شاه نشین مرکزی وجود دارد که از دو طرف با ارسی به دو اتاق مجاور باز می‌شود.اتاق‌ها با نقوش ترکیبی ایرانی و اروپایی پوشیده شده است. سقف هر طبقه تخته کوبی شده و دارای نقاشی‌هایی به سبک اروپایی است. مسجد نصیرالملک مسجد نصیرالملک یکی از مساجد قدیمی شیراز است که در محله گود عربان و در جنوب خیابان لطفعلی خان زند و در نزدیکی مسجد مشهور شاه چراغ قرار گرفته است.این بنا به دستور میرزا حسن علی ملقب به نصیرالملک ساخته شد، که یکی از بزرگان سلسله قاجار بود. معماری آن کار محمد حسن معمار بوده است. مدت ساخت آن حدود ۱۲ سال و از سال ۱۲۹۳ تا ۱۳۰۵ خورشیدی به طول انجامیده است. زیربنای مسجد برابر با ۲۲۱۲ متر مربع و مساحت آن برابر با ۲۹۸۰ متر مربع است. مرمت، حفظ و نگهداری این بنای باشکوه و ارزشمند با رعایت استانداردهای بین المللی مرمت آثار تاریخی از سال‏‌ها پیش توسط موقوفه نصیرالملک به تولیت آقای محمود قوام و مدیریت آقای مهندس کوروش جاویدی پارسی جانی آغاز شده و همچنان ادامه دارد. مسجد دارای صحن وسیعی است که در سمت شمال مسجد قرار گرفته است. در ورودی دارای طاق نمایی بزرگ است٬ که سقف آن با کاشی‌های هفت رنگ رنگارنگ مزین گشته است. ازاره طاق‌نمای آن از سنگ گندمک است و طاق‌نمای ورودی آن دارای مقرنس‌کاری زیبایی از کاشی هفت رنگ است. درهای ورودی این مسجد، دو در بزرگ چوبی است که در بالای آن بر روی سنگ مرمر شعری از شوریده شیرازی به مناسبت سازنده مسجد و سال اتمام آن نوشته شده است. سردر ورودی مسجد نصیرالملک مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است. شبستان غربی که پوشش آجری دارد و بیشتر بروی آن کار شده و زیباتر است، طاق این شبستان بر روی ستون‌ها ی سنگی و با طرح مارپیچ بر روی آن است. این ستون‌ها در دو ردیف شش‏‌تایی و به تعداد دوازده عدد به نیت دوازده امام قرار گرفته است. همچنین این شبستان دارای هفت درگاه که آن را به صحن مسجد مرتبط می‌کند، با هفت در چوبی با شیشه‌های رنگارنگ است. صحن اصلی مسجد نصیرالملک شبستان مسجد نصیرالملک سنگ‌تراشی و تزیین این شبستان الهام گرفته شده از مسجد وکیل و مسجد مشیر شیراز است و از سنگ گندمک یکپارچه ساخته شده است. طاق و دیوارهای این شبستان با کاشی کاری‌های زیبا تزیین شده است. آسمانه این شبستان با نقش‌هایی چون گل و بته و نقوش اسلیمی تزئین و چند آیه از آیات قرآن به خط ثلث عالی مزین شده است.کف آن با کاشی‌های فیروزه‌ای این و سنگ کف محراب آن از جنس مرمر است و از سطح کف شبستان پایین ار است. عرقچین های بین تویزه‌های این شبستان دارای خیز کمی است. این شبستان در واقع شبستان تابستانه محسوب می‌شود. نمایی از شبستان غربی- در این عکس ستون‌ها و تزئینات آسمانه شبستان شبستان شرقی که شبستان زمستانه است، نیز دارای سقفی کاشی کاری شده است و دارای هفت ستون است که ستون‌های آن ساده (بدون شیار) است و در وسط قرار گرفته‌اند، سقف آن نیز با کاشی‌کاری معقلی تزیین شده است. در جلوی این شبستان ایوانی به عرض ۶ متر قرار دارد که به وسیله ۸ طاق نما از حیاط جدا می‌شود و دارای ۷ جرز آجری است. بر روی این جرزها و در پیشانی طاق‌نماها آیات قرآنی و نقش‌های گل و بوته کاشی‌کاری شده است. موزه در مسجد در این شبستان دری وجود دارد که به یک چاه آب گشوده می‌شود که به این راهرو چاه گاو یا گاورو گفته می‌شود. همچنین در این مکان یک حوضچه و یک دالان نیز موجود است. هر دو شبستان بر خلاف معمول به خاطر جهت‌گیری ساختمان قبله در امتداد محور قبله واقع شده‌اند. این شبستان هم اکنون به موزه اوقاف تبدیل شده است. در دالان شمالی سنگ‌نوشته‌ه‏ای وجود دارد که شعر زیر با خط نستعلیق زیبایی نوشته بر روی آن حک شده است. در پایان نام محمد حسن معمار و استاد محمد رضا کاشی‌پز که از معماران و سازندگان بنا بوده‌اند و نیز تاریخ شروع آن در ۱۲۹۳ ه.ق و پایان آن در ۱۳۰۵ ه.ق ذکر شده است. در پایین تابلو این شعر معروف سعدی و نام معمار آمده است: غرض نقشی است کز ما باز ماندکه هستی را نمی‌بینم بقایی مگر صاحبدلی روزی به رحمت کند در حق استادان دعایی سقف زیبای پر از نقش و نگار مسجد مسجد دارای دو ایوان شمالی و جنوبی است که شبیه هم نیستند و ایوان شمالی زیباتر از ایوان جنوبی است. ایوان شمالی دارای سه نیم طاق در سه طرف است و از سمت چهارم به صحن راه دارد. طاق میانی طاقی بلند است، که به طاق مروارید معروف است. بر دیوارهای این طاق آیات قرآنی و احادیث نوشته شده است و در سمت چپ آن نیز تاریخ ۱۲۹۹ ه.ق قید شده است. همچنین این ایوان داری ۴ غرفه است و سقف میانی آن با مقرنس‌کاری و کاسه‌سازی پنج کاسه مزین شده است.در لابلای آجرهای بدنه این طاق چوب‌هایی برای جلوگیری از لرزش زلزله کار گذاشته‌اند. سقف پنج کاسه‌ای طاق میانی ایوان شمالی جزئیات ایوان شمالی اشارات متون تاریخی به مسجد نصیر الملک در کتاب فارسنامه ناصری به این مسجد اشاراتی بدین گونه شده است: در استحکام بنیان و سنگ ازاره و ستون‌های سنگی، شبستان و دریاچه(حوض) و صحن، مانند مسجد مشیر الملک و بلکه اندکی بزرگ‌تر است و بعضی تصرفات تازه در آن افزوده که بر محاسن آن افزوده است. در کتاب آثار العجم به این مسجد اشاره و فضاهای آن توصیف شده است. مسجدنصیرالملک در سال ۱۳۵۸ توسط انجمن آثار ملی و باستان شناسی ایران به شماره‌ی ۳۹۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. نمای داخلی مسجد حیاط مسجد نصیرالملکش

ادامه

حمام وکیل شیراز؛ حمامی با نقوش منحصر بفرد آهک‌بری

حمام وکیل شیراز، نمونه‌‌ی کاملی از پیشرفت معماری در دوران زندیه است و به دستور کریم خان زند، در مرکز شهر شیراز و به‌عنوان حمامی عمومی ساخته شد. شهرت این بنا به زیبایی هنر به کار رفته توسط معماران و سازندگان آن است، که هر بیننده و گردشگری را مجبور می‌سازد، تا کمی سربه‌هوا راه برود. این اثر تاریخی با شماره‌ی ۹۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. جغرافیا و همسایگی‌ بنا حمام وکیل که در بین حمام‌های تاریخی شیراز از شهرت و آوازه‌ی بیشتری برخوردار است، توسط سازندگان آن در مرکز شهر شیراز، محله‌ی درب شاهزده، غرب مسجد وکیل (بلوار کریم‌خان زند، خیابان آیت الله طالقانی) و در مجاورت بازار وکیل که از دیگر جاذبه های شهر شیراز قلمداد می‌شوند، قرار گرفته است. تاریخچه‌ی حمام وکیل کریم‌‌خان زند در زمان حکومت خود (۱۱۹۳-۱۱۷۲)، عمارت‌های بسیاری را در شهر زیبای شیراز بنا کرد و آن خطه را از بهترین و آبادترین سرزمین‌های زمان حکومت خود ساخت. بناهایی مانند حمام، مسجد و بازار که به مجموعه‌ی وکیل شهرت یافته‌اند. حمام وکیل شیراز نیز از جمله‌ی بناهای مجموعه‌ی زندیه است که به دستور و پیگیری شخص کریم‌خان در سال ۱۱۸۷ هجری قمری احداث شد. این اثر باستانی، از عظمت و شکوه مثال زدنی برخوردار است که در دیگر حمام های تاریخی و کهن نیز به چشم می خورد. سبک و روش‌های معماری و آرایه‌ها و نقوش تزئینی به‌ کار رفته در آن نیز به‌عنوان نمونه ای از عمارات مهم، حیرت‌آور و تحسین برانگیز حکومت زندیه شناخته شده است. کارشناسان معماری و مسئولان باستان‌شناسی کشور، اقدامات پژوهشی را در زمینه‌ی باستان‌شناسی و معماری بر پیکره‌ی این بنای تاریخی و ارزشمند ایران کهن انجام داده‌اند. همچنین با تلاش و پیگیری سازمان میراث فرهنگی، مرمت و بازسازی‌های متعددی در بخش‌های مورد نیاز این عمارت، صورت گرفته است، که تاثیر بسزایی در حفظ و جلوگیری از تخریب بخشی از فرهنگ و هویت ایران کهن داشته است. کارشناسان تاریخی با توجه به بررسی‌ها و کاوش‌های صورت گرفته بر آرایه‌نگاری‌های حمام وکیل شیراز، به این نتیجه دست یافته‌اند که تزیینات و معماری‌های انجام شده در این عمارت کهن، نشات گرفته از فرهنگ و تمدن ایرانی از دوران ایران باستان تا دوران صفویه است. در واقع باستان‌شناسان با توجه به معماری صورت گرفته در آثار به جا مانده از عمارت‌هایی که به دستور کریم‌خان زند بنا شده است، براین باورند که وی، علاقه‌ و توجه بسیاری در احیا و زنده نگاه‌داشتن تاریخ ایران داشته است. همچنین وجود آثاری تحسین‌برانگیز که بر دیوارهای ساختمان حمام وکیل نقش بسته است، مانند تصاویری در قالب مضامین اساطیری، حماسی و مذهبی که همه در اعتقادات و باورهای مردم رخنه کرده بود، از دیگر نشانه‌های علاقه‌ی کریم خان زند به احیای تاریخ ایران باستان است. البته این معماری و نقوش نه‌تنها در حمام وکیل شیراز صورت گرفته است، بلکه در بسیاری از عمارت‌ها و بناهای باقی مانده از زمان حکومت کریم‌خان زند ودیگر قرون تاریخی ایران نیز، به چشم می‌خورد. از دیگر نکات جالب و ستودنی که در نوع ساخت و معماری حمام‌های باستانی ایران رعایت شده است، می‌توان به نوع کاربری آن‌ها اشاره کرد. در دوران گذشته، حمام را تنها به‌عنوان مکانی برای شستشو در نظر نمی‌گرفتند. بلکه حمام مکانی برای انجام مراسمی از جمله جشن حمام زایمان، جشن مراسم آشنایی و خواستگاری دختران دم‌بخت، مراسم سنتی حنابندان و بسیاری دیگر از رسوم جالب و دوست‌داشتنی است که متاسفانه امروزه هیچ اثری از آن‌ها به چشم نمی‌خورد، و دلیل آن‌ را می‌توان در تغییر معماری و نوع ساخت حمام‌های امروزی جستجو کرد. حمام‌هایی که در دوران حکومت کریم‌خان زند، تاسیس شدند نیز از این قاعده مستثنی نبوده و مراسم مذکور، توسط مردم آن دوران نیز در این مکان‌ها برگزار می‌شدند. معماری حمام وکیل شیراز حمام وکیل شیراز از مساحتی برابر با ۱۱ هزار متر مربع، ۸ هزار و ۶۶۰ متر زیربنا، ۱۲۰ متر طول و ۸۰ متر عرض توسط معماران توانا وبنامدوران زندیه، ساخته شده است. این حمام وسیع، همانند سایر حمامهای ایران از پیشرفته‌ترین و اصولی‌ترین معماری زمان خود بهره‌مند است. به‌عنوان مثال می‌توان بیان کرد که ورودی حمام ها در ایران کوچک بوده و در این حمام نیز از شیبی‌ ملایم برخوردار است که به هشتی ورودی متصل می‌شود. معمارن سطح هشتی ورودی را نسبت به سطح زمین، پایین‌تر در نظر گرفته و ورودی به رختکن را به‌صورت زاویه‌دار تعبیه کرد‌ه‌اند. اعمال این نوع ساخت، جهت جلوگیری از ورود سرما به داخل و خروج گرما به خارج از حمام، صورت گرفته است. سربینه‌ی حمام وکیل شیراز، به‌صورت هشت ضلعی منتظم ساخته شده که از هشت ستون یک پارچه‌ی سنگی در میان سقفی گنبدی شکل، تشکیل شده است. گرم‌خانه نیز توسط سنگ فرش شده و دالان‌هایی کم عرض و باریک در زیر این سنگ‌فرش‌ها تعبیه شده‌اند که با جریان یافتن هوای گرم و بخار آب در آن، باعث گرم شدن کف حمام می‌شدند. در بخش جنوبی گرم‌خانه‌ی حمام نیز، خزینه‌ای برای گرم کردن آب با دو دیگ بزرگ قرار گرفته است. در دو قسمت محوطه‌ی گرم‌خانه‌ی حمام وکیل، دو شاه‌نشین و در دو قسمت خزینه‌، دو حاکم‌نشین تعبیه شده است. در بخش میانی هر حاکم‌نشین نیز، حوضی وجود دارد که از سنگ مرمر ساخته شده است. در زیر گنبد حمام، تصاویر آهک‌بری بسیاری زیبایی نقش بسته است. به نظر می‌رسد، آهک‌بری‌ها مربوط به دوران کریم‌خان زند باشد، که بیشتر به‌شکل طرح‌های گلدانی است، ولی در زمان حکومت قاجاریه، آثار زندیه کلنگی شده و قاجاریان روی آن آهک‌بری‌هایی که بیانگر داستان‌هایی (داستان شیرین و فرهاد، پیرزن و سلطان سنجر، بیژین و منیژه و معراج حضرت رسول) از علایق، رویاها، سنت و مذهب مردم ایران و شیراز باستان است، انجام داده‌اند. در عصر حاضر نیز به‌دلیل تنوع بیشتر طرح‌های دوران قاجار، چند طرح حکومت زندیه بازسازی شده و در دیگر قسمت‌‌ها، طرح‌های صورت گرفته در زمان قاجار، حفظ شده است. از نکات منحصربه‌فرد این بخش می‌توان به روشنایی آن که توسط جامخانه‌های تعبیه شده در سقف تامین می‌شود، اشاره کرد. در بخش سربینه‌ی حمام وکیل، سکوهایی برای تعویض لباس مراجعه کنندگان تعبیه شده است که چهار حوض سنگی نیز برای حمام کردن در آن ساخته شده است. ستون‌های به کار رفته در حمام، از جنس سنگ گندمک گوگرد دار و محکم ساخته شده است. ستون‌هایی یک‌پارچه با مقرنس گچی کم‌عمق و برجسته که روی آن‌ها قرار گرفته است. قسمت ورودی حمام وکیل شیراز، به‌صورت هشت ضلعی با سقفی از گچ‌‌کاری‌‌های برجسته دیده می‌شود، که به نظر می‌رسد، در ابتدای احداث این بنای تاریخی، وجود نداشته‌ است و در دوران حکومت پهلوی، ساخته شده است. همچنین در آن دوران، حمام به دو قسمت تقسیم شد. بخشی از آنرا که در واقع سربینه‌ی حمام بود، به‌عنوان زورخانه در نظر گرفتند. با این تغییر کاربری در دوران حکومت پهلوی، هشتی دوم (در برزخ) که به گرم‌خانه متصل می‌شد، بخشی وجود داشت (سمت راست ورودی هشتی دوم) که متشکل از دیواری ضخیم، توپر و قطور بوده و در قسمت بالایی آن یا پشت بام حمام، حوض آبی تعبیه شده بود که نقش تامین کننده‌ی آب حمام را ایفا می‌کرد. پس از تبدیل شدن سربینه‌ی حمام به زورخانه، دیوار مذکور برداشته شد و با این کار، مسیری به خیابان آیت الله طالقانی ایجاد و به در ورودی حمام تبدیل شد. امروز این در مسدود شده و آن را به دیوار تبدیل کرده‌اند. راهروی منتهی به گرمخانه تامین آب نیز توسط چاهی واقع در ضلع غربی (گاو چاه)، انجام می‌پذیرفت. در پایین خزینه‌ی اصلی (آب گرم) تون حمام قرار دارد. در کف حمام نیز گربه‌‌روهایی که در بدنه‌ی دیوار تعبیه شده و به دودکش‌ها منتهی می‌شود، به چشم می‌خورد. معماران و سازندگان این عمارت باستانی، گربه‌روها را به دو دلیل تعبیه کرده‌اند. اول اینکه گرمای اضافی را به کف حمام منتقل کنند، و دوم دوده‌های به وجود آمده از سوخت گرم‌کننده‌ی آب حمام را به بخش بیرونی حمام، منتقل کنند. در دوران حکومت پهلوی بعضی از بخش‌های حمام وکیل شیراز به نمره‌ی خصوصی تغییر یافت. در واقع شاه‌نشین سمت راست به نمره‌ی خصوصی تبدیل شد و حوض سنگی آن نیز در حال حاضر از بین رفته است. در طرفین خزینه‌ها نیز علاوه بر دو شاه‌نشینی که پیش‌تر معرفی شد، دو شاه‌نشین دیگری نیز وجود داشته‌ است که شاه‌نشین قسمت راست را نیز به نمره‌ی خصوصی تبدیل کردند. متاسفانه این عمارت شگفت‌انگیز ایران کهن، به‌دلیل تغییرات صورت گرفته توسط حاکمان گذشته، از وضع اصلی خود خارج شدند و در سال ۱۳۵۱ هجری قمری به همت اداره‌ی باستان شناسی، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. همچنین با تغییرکاربری حمام به رستوران و سفره خانه، موزه فرش‌های دستباف، دچار آسیب و خرابی‌هایی شد که مسئولان را بر آن داشت تا آن محل را به موزه‌ تبدیل کنند. با این عمل از ایجاد آسیب‌های بیشتر جلوگیری شده و انتخاب موزه با توجه به قدمت، اهمیت و معماری زیبا و چشم‌نواز آن، به‌عنوان گزینه‌ای که در آن زمان شاید در شان این بنای تاریخی با ارزشمند، منصفانه‌تر بنظر می‌رسید انتخاب شده است اگرچه هربنایی از مصالح ساختمانی تا سلسله مراتب فضایی آن در معماری ایران صرفا جهت همان کاربری بنا شده است و سازمان میراث فرهنگی در حین احیا بنا میبایست به این موضوعات نیز توجه بسیاری را داشته باشد .در تغییر کاربری حمام نیز این امر مستثنی نیست. در این موزه، تعداد ۳۰ مجسمه مومی در بخش سربینه‌ی حمام در حالات مختلف حضور دارند.

ادامه

ارگ کریم خان شیراز

ارگ کریم خان ارگ کریم خان زند در یکی از شهرهایی ساخته شده که زبان زد خاص و عام در سراسر ایران و چه بسا در سراسر جهان است. شهر راز و یا همان شیراز. از شربت ناب شیرازی گرفته تا صنایع دستی معروف و قلعه کریمخان زند، همگی تنها بخشی از هنر ها و آثاری است که شما می توانی در شهر راز از دیدن آن ها لذت ببری. بعد از کمی گشت و گذار در شهر و خرید از بازارهای مختلفی که در مرکز شهر، مثل بازار وکیل و بازار مس گرا وجود دارد و با کمی پیاده روی به قلعه کریم خان زند خواهی رسید. جایی که ناگهان از دور، برج هایی از قلعه ای را خواهی دید که قطعا شما را به هیجان می آورد و چه بسا شما را به یاد دوران جنگ های صلیبی بیندازد. ارگ کریم خان در انگلیسی Castle of Karim Khan و یا Karim khan Citadel نوشته می شود و از جاذبه های اصلی شهر شیراز است. ارگ کریم خان زند شیراز و جاذبه های اصلی آن تاریخچه ارگ کریم خان قدمت این سازه به نیمه ی دوم قرن هیجدهم برمی گردد. زمانی که پادشاه ایران یعنی کریم خان زند از شیراز بر ایران حکمرانی می کرد. ساخت این سازه غول پیکر از سال 1766 میلادی شروع و در یک سال بعد به اتمام رسید و ارتفاع آن نیز به 14 متر می رسد. شکل ظاهری و کلی قلعه شما را به یاد قرن های یازده و یا دوازده می اندازد. شاید بشود گفت، زمانی که که سلجوقی ها بر ایران سلطنت می کردند. نمایی از آجر و شکل نظامی کلی قلعه توجه شما را بیشتر از اندرونی جلب خواهد کرد. راستی شاید به این موضوع توجه نکرده باشی که این قلعه معروف، در بهترین موقعیت و نقطه شهر بنا شده است تا علاوه بر ایجاد حس امنیت برای دربار و خود کریم خان، دسترسی بیشتر و راحت تری به شهر را نیز به او بدهد. معماری ارگ کریم خان شیراز کریم خان زند برای ساخت این قلعه، از بهترین معمارها، نقاش ها، صنعتگران و نجاران بهره برده است تا بتواند سازه ایی بساز که علاوه بر داشتن آوازه جهانی، نسل های بعد هم بتوانند از این شاهکار دیدن کنند. علاوه بر این ها کریم خان زند برای ساخت تابلو های لوکس از نقاشان سراسر ایران و حتی روسیه نیز کمک گرفته است تا نقاشی هایی به یادگار بکشند، تنها کافی است این تابلو ها و نقاشی های محشر را به عینه مشاهده کنی. پلان معماری قلعه از دو بخش بیرونی و درونی تشکیل شده است که در وسط هم یک حوض با صفا و محوطه سرسبز طراحی شده است. بعد از وارد شدن به محوطه بیرونی قلعه اولین نکته ای که توجه شما را جلب می کند کج بودن و انحنای برج می باشد که نمای جالبی به کل قلعه داده است. محیط داخلی قلعه یا ارگ کریم خان زند شیراز از نمای بیرونی قلعه که بگذریم قبل از وارد شدن به محیط داخلی ارگ، کاشی کاری زیبایی از مبارزه رستم با شیطان می بینیم که زیبایی و جلوه خاصی به ورودی قلعه داده است. بعد از ورود، شاهد منظره ای بسیار زیبا از برگ های سبز و درختان هستیم که شما را خیره خواهد کرد. محیط داخلی قلعه از باغچه و فضای باز چشم نوازی تشکیل شده است که چیزی در حدود هشتاد درصد فضای درونی محوطه را به خود اختصاص داده است. کاشی کاری های محوطه درونی قلعه کریم خان زند نیز از جنس سنگ مرمر کار شده است که جلای خاصی به این ارگ تاریخی داده است. هنگامی که وارد حیاط می شوی، در طرف مقابل حیاط، در زیر بادگیر بزرگ، یک ایوان زیبا وجود دارد که می توان آن را به راحتی دید. در داخل اتاق های زیبا و تزئین شده این بخش، مجسمه های مومی خاصی از شمایل کریم خان، دولت مردان و اطرافیانش ساخته شده است که باعث احیای محیط داخل زمان دربار او می شوند. یادبودی از زمان ملاقات وی با مقامات و سفرای کشورهای مختلف که به دیدن او می آمدند. تزیینات نمای داخلی ارگ تزئینات زیبای دیوار ها و سقف ها نمونه های شگفت انگیزی از چگونگی زیبایی هنر زند در ساختمان های رسمی و غیر رسمی آن دوره است. همانطور که در عکس قدیمی ارگ کریم خانی هم می شود مشاهده کرد، در تزئین دیوار ها از ورقه های طلا با رنگه ای قرمز نسبتاً تیره استفاده شده است تا به دیوار های داخلی ساختمان های سلطنتی طعم و مزه زیبایی ببخشد. اتاق هایی نیز برای دیدن لباس های محلی زنان ایرانی از اقوام مختلف وجود دارند که می توانی از آن ها و تزییناتشان دیدن کنی و لذت ببری. لباس های رنگارنگی که در این اتاق ها مشاهده می کنی همان لباس هایی است که هنوز هم توسط افراد محلی در شهرهای مختلف ایران، پوشیده می شود. حمام ارگ در گوشه جنوبی شرقی محوطه، ورودی وجود دارد که به حمام ارگ کریمخانی منتهی می شود. این حمام خوش ساخت، تمام بخش های معماری هر سازه مشابه را به خود اختصاص داده است که باعث می شود بازدید از آن بسیار ارزشمند تر شود. تزئینات ساده و در عین حال دوست داشتنی، گچ کاری بر روی دیواره های این حمام، دلالت بر علاقه مردم شیراز به گل ها و طبیعت دارد، دقیقا آنچه که همیشه از هنرمندان شیرازی الهام گرفته شده است. کف و صندلی های مرمر، استخر های عایق بندی شده برای آب گرم و سرد، لوله های ساخته شده از خاک رس برای گرم کردن در زیر کف و انتقال آب و مواردی از این دست همه قابل مشاهده هستند و پژواک بازگشت صدای شما، در داخل سالن بزرگ این حمام شما را به یاد آن زمان های گرم و صمیمی می اندازد. یادآوری حمام های قدیمی که خانواده سلطنتی در آنجا حمام می کردند و خادم هایی که آن ها را در این حمام ها شست و شو می دادند می تونه تاریخ رو به نوعی زنده کنه. بازسازی ارگ کریم خان در شیراز علاوه بر این که خانواده و اطرافیان کریم خان زند در این قلعه زندگی و بر ایران حکم رانی می کردند، گاهی اوقات از برج های آن برای زندانی کردن مجرمان نیز استفاده می شد که طبیعتا باعث ایجاد خسارت ها و آسیب هایی به قلعه شد. بعد از دوره کریم خان زند و در دوران ابتدایی پهلوی از قلعه کریم خان زند، به عنوان محل فرمانداری کل استان فارس استفاده می شد که سال ها بعد نیز به عنوان دفتر مرکزی پلیس و زندان مورد استفاده قرار گرفت. اما در سال 1356 به بعد بود که این مکان کم کم به ماهیت اصلی خودش، یعنی اثر تاریخی و یادبودی از دوران شکوه سلسله کریم خان تبدیل شد و بعضی از نواحی و پنجره های قلعه بازسازی شدند تا نسل های بعد نیز بتوانند از این شاهکار معماری دوران زندیه لذت ببرند. چطوری به ارگ کریم خوانی بروم؟ اگر انفرادی به شیراز سفر کنی، برای ورود به این قلعه شما می توانی از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنی. اما اگر در تور شیراز گردی فارا گشت ثبت نام کنی، لیدر های فارا گشت طبق برنامه ریزی های منظم شما را از درب هتل به ورودیه ارگ ترانسفر می کنند. اتوبوس: شما باید از ترمینال ولیعصر (عج) سوار اتوبوس شده و در ایستگاه نارنجستان پیاده شوی. حتی می توانی مسیر از میدان ولی عصر تا مسجد نصیر الملک و سپس ارگ را پیاده طی کنی که حدود 15 – 17 دقیقه پیاده روی است. مترو: نزدیک ترین ایستگاه مترو به ارگ، ایستگاه زندیه است. این ایستگاه مترو در فاصله ای نزدیک از قلعه واقع شده است. هتل های نزدیک به ارگ کریم خان اگر به صورت انفرادی سفر می کنی، می توانی برای اقامت مسافرت خود، هتل جام جم، هتل ارم ، هتل پارسه، هتل پارسیان و هتل زندیه را انتخاب کنی. این ها برخی از گزینه هایی می باشند که به علت نزدیکی به این قلعه تاریخی، برای شما قابل رزرو هستند. آدرس ارگ کریم خان : استان فارس، شهر شیراز، خیابان کریم خان زند، نبش میدان شهدا یا شهرداری سابق. ساعت بازدید و کاری ارگ کریم خان در شیراز: برای بازدید از این قلعه حدودا از ساعت 9:00 صبح الی 21:00 زمان خواهی داشت.

ادامه

باغ ارم شیراز؛ رویایی از بهشت

باغ ارم شیراز: بهشتی در فارس ایران هر چند بار که به شیراز سفر کنید، باز هم جاهای دیدنی دیگری وجود دارد که بازدید از آن‌ها را به سفر بعدی به شیراز موکول کنید. یکی از دیدنی‌های شیراز باغ‌های گوناگون این شهر است؛ از باغ عفیف آباد و باغ ارم شیراز گرفته تا باغ دلگشا و باغ جهان نما. گل سرسبد همه آن‌ها، باغ ارم شیراز است. تاریخچه باغ ارم شیراز جالب است بدانید که تاریخ دقیق ساخت باغ ارم شیراز هنوز هم ناشناخته مانده‌است و حتی اطلاعات دقیقی از بنیان گذار اولیه آن هم در دسترس نیست. در سفرنامه‌های قرن دهم و یازدهم هجری، اشاره‌هایی به این باغ شده‌است. جهانگردان از دوران صفوی، باغ ارم را آباد و باشكوه توصیف‌ می‌کردند ولی نکته قابل توجه‌تر سیر تاریخی این باغ است؛ باغ ارم در دوران سلجوقیان و آل اینجو وجود داشته و کریم خان زند در دوران سلطنت خود، آن را مرمت کرده و آباد نگه داشته‌است. در اواخر دوره زند، باغ ارم شیراز در اختیار خان‌های ایل قشقایی بود. بنای اصلی آن توسط اولین ایلخان قشقایی و پسرش محمدقلی خان، در زمان فتحعلی شاه قاجار ساخته‌ شد. در دوره سلطنت ناصرالدین شاه، حاج نصیرالملک شیرازی این باغ را خریداری می‌کند و عمارتی را در آن براساس بنای اصلی باغ و به جای آن می‌سازد که همان بنایی است که هم اکنون در باغ می‌بینید؛ حاج محمدحسن خان یکی از معروف‌ترین معماران شیراز این عمارت را طراحی کرد. از مرحوم نصیرالملک بناهای ارزشمند دیگری نیز در استان در فارس باقی مانده‌است مانند خانه و مسجد نصیر الملک. باغ ارم شیراز از املاک خاندان قوامی شیراز بوده که در دوران پهلوی مصادره شده و کمی بعد به دانشگاه شیراز واگذار می‌شود. در حال حاضر این باغ در اختیار دانشگاه شیراز است؛ باغ گیاه‌شناسی آن در اختیار دانشکده کشاورزی و عمارت باغ در اختیار دانشکده حقوق قرار دارد. نامگذاری باغ ارم هم داستان مخصوص به خود را دارد: این باغ به مناسبت عمارت و باغ بزرگی که در گذشته توسط شداد بن عاد، پادشاه عربستان، به رقابت با بهشت ساخته شده، باغ ارم نامیده شد. باغ ارم شیراز در سال 1353خورشیدی در فهرست آثار ملی ثبت شد. پنج سال بعد یعنی در سال 1358خورشیدی اداره میراث فرهنگی آن را مرمت و بازسازی کرد. این باغ در تاریخ ۶تیرماه ۱۳۹۰خورشیدی در سی‌وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در فهرست میراث جهانی جای گرفت. معماری باغ ارم شیراز باغ ارم شیراز در زمینی مستطیل شکل به مساحت 110هزار مترمربع بنا شده‌است. درهای ورودی باغ در ضلع بزرگتر، به سمت شمال و «بلوار ارم» قرار دارد و ضلع کوچکتر به سمت غرب و «بلوار جام جم» یا همان آسیاب سه‌تایی سابق است. این دو ضلع در گذشته دیوار گلی داشت که امروزه با دیوارهای کوتاه و نرده جایگزین شده‌اند. یاس‌های امین‌الدوله و اناری روی این نرده‌ها را پوشانده‌اند. سمت‌های دیگر باغ، محدود به باغ‌ها و خانه‌های مسکونی است. باغ ارم شیراز تنوع گیاهی بسیار بالایی دارد و گیاهان بسیاری از نقاط مختلف جهان در این باغ کاشته شده و آن را به یک سایت موزه و نمایشگاهی از انواع گل‌ها و گیاهان گوناگون تبدیل کرده‌است که شاید برخی از آن‌ها تاکنون ندیده باشید. باغ را درختان زینتی، سرو و نارنج و همچنین انواع گل‌های تزیینی پوشانده‌است. سرونازهای چند صد ساله سر به فلک کشیده، درختان مرکبات، حوض بزرگ جلوی عمارت و همچنین عمارت سه طبقه با طاق‌های دوار، جزو اولین چیزهایی هستند که با ورود به این باغ، خواهی دید. یکی از زیباترین و قابل توجه‌ترین قسمت‌های باغ ارم شیراز، گذرگاهی است که از شرق به غرب آن امتداد دارد. همین که از ورودی اصلی، وارد باغ ارم شوید این گذرگاه در سمت چپ شما خودنمایی می‌کند. دو طرف این گذرگاه را درختان سروناز شکوهمندی پوشانده که چند صد سال قدمت دارند. زیبایی، شکوه و نظم این سرونازها، درست هنگامی که از میان آن‌ها عبور می کنید، می تواند هر بیننده‌ای را جذب خود کند. جالب است بدانید که در میان این سرونازهای شیرازی، سرونازی وجود دارد که از همه بلندتر و تنومندتر بوده و از دور نیز با شکوه خیره کننده خود، جلوه‌گری می‌کند؛ این درخت همان سروناز هزارساله مشهور باغ ارم بوده که با حدود 35متر بلندی، لقب بلندترین سروناز شیراز از آن خود کرده‌است. در کل درختان باغ ارم شیراز را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: درختان زینتی: سروناز، کاج، افرا، ارغوان، بید مجنون، سیاه بید، زبان گنجشک، بید مشک، نخل فونیکس (ققنوس)، سپیدار و اکالیپتوس؛ درختان میوه: انار، ازگیل، نارنج، خرمالو، گردو، زردآلو، بادام، سیب، به و گلابی. باغ ارم از شرق به غرب شیب دارد و عمارت اصلی آن بر روی بلندی قرار دارد و شیب زمین با آبراه‌های طبقاتی و پلکان هایی که اختلاف ارتفاع گذرگاه ها را جبران می‌کنند، هموار شده‌است. ترکیب این آبراه‌ها و گذرگاه‌های پلکانی بر زیبایی‌های باغ ارم می‌افزاید. برای ورود به باغ ارم لازم است که از سردر اصلی آن که در شمال شرقی باغ قرار دارد، عبور کنید. این سردر تاریخی، تزئینات زیبا و ارزشمندی دارد. گذرگاه اصلی و عریض باغ شما را به سمت عمارت اصلی سوق می‌دهد. در ابتدا حوض مستطیل شکل بزرگی را می‌بینید که با آب نما تزئین شده و جلوی عمارت قرار دارد. در هر گوشه این حوض، نخل فونیکس باشکوهی تزیین کرده‌است. این حوض حدود 335مترمربع مساحت دارد که با 18قطعه سنگ بزرگ پوشانده شده‌است. آب آن از نهری تامین می‌شود که از سرداب عمارت می‌آید. در ضمن دو چاه در باغ ارم قرار دارد که برای آبیاری درختان و گیاهان آن استفاده می‌شود. در شمال غربی باغ با عبور از گذرگاهی که از سنگ‌های بزرگ به صورت نامنظم ولی زیبا ساخته شده‌است، برکه کوچک باغ نمایان می‌شود که سه طرف آن را درختان سرسبز پوشانده‌است. اطراف برکه صخره های بزرگ قرار دارد که به راحتی می‌توانید روی آن‌ها نشسته و ماهی‌های گلی درون برکه را تماشا کنید. پلان باغ ارم شیراز در ابتدای کار، پلان باغ ارم شیراز دقیقا بر اساس اصول و سنت دیرینه معماری ایرانی ساخته شد که در آن بیشتر از اشکال موزون و متجانس و خطوط صاف استفاده می‌شود. اما بعدها به خاطر بازسازی‌های ظاهری، بخشی از این باغ با سبک‌های معماری غیرایرانی (مثلا ژاپنی) پیش رفت. همچنین تغییراتی که در این ایام روی کرت‌بندی کلی باغ اعمال شده تا حدودی ساختار هندسی آن را تحت تاثیر داده است در عکس زیر می‌توانید ببینید: عکسی که در زیر می‌بینید، اولیه‌ترین پلان باغ ارم شیراز است که بعدها دستخوش تغییرات شد: بخش‌های مختلف باغ ارم شیراز عمارت باغ ارم عمارت باغ ارم که به عمارت اصلی باغ ارم نیز مشهور است، همانطور که پیش‌تر نیز گفتم، در بالای بلندی شیب باغ قرار دارد. این عمارت سه طبقه با دو ستون باشکوه که با الهام از ستون‌های تخت جمشید ساخته شده و طاق های دایره‌ای خود شناخته می‌شود. عمارت باغ یکی از شاخص‌ترین عمارت‌های دوران قاجار به شمار می‌رود چرا که نقاشی‌ها، گچبری‌ها، حجاری و کاشی‌کاری‌های منحصربه‌فردی دارد. این عمارت نیز مانند سایر عمارت‌های قجری با الهام از سبک معماری دوران زند و صفوی ساخته شده‌است. طبقه زیرین عمارت، همان سرداب است که برای روزهای گرم تابستان در نظر گرفته شده بود. نهر آبی که پیش‌تر به آن اشاره کردم و حوض مقابل عمارت را پر می کند، از میان این سرداب می‌گذرد و فضای مطلوبی را به وجود می‌آورد. کف و دیوارهای سرداب با کاشی‌های رنگین تزیین شده‌است. درست در پیشانی بنا یک تابلو و دو طاق دایره‌ای قرار گرفته که در کل سه هلال متصل به هم را تشکیل می‌دهند و صحنه‌هایی از شاهنامه و نبردهای شاهان قاجار را به نمایش می‌گذارد. از دیگر قسمت‌های شاخص عمارت، پنجره‌های آهنی آن است. سه پنجره مشبک آهنی در طبقه اول و پای ایوان بزرگ قرار دارد که مربوط به ورودی سراب می‌شود. یک پنجره بزرگ در وسط و دو پنجره قرنیه در طرفین قرار دارند که قدمت آن‌ها به زمان ساخت عمارت برمی‌گردد. بیشتر درهای چوبی باغ ارم از چوب ساج تهیه شده‌اند و به همین دلیل با گذشت سال‌ها هنوز هم سالم باقی مانده و شکل کلی خود را حفظ کرده‌اند. در کل می‌توان گفت عمارت باغ ارم از نظر نقاشی‌های رنگ روغن، درهای چوبی نفیس و منبت کاری‌های روی آن، پنجره‌های آهنی مشبک، ازاره سنگی بنا، مقرنس‌ها و گچ‌بری و کاشی‌کاری‌های نما، پیشانی عمارت و ستون‌های سنگی آن از نمونه‌های قابل توجه هنری دوره قاجار به شمار می‌رود. بازسازی و مرمت باغ ارم باغ ارم در پایان دوره پهلوی مرمت و بازسازی شد. در آن زمان این باغ به یک خرابه تبدیل شده بود. دیوارهای آن که گلی بود کامل از بین رفته بود. در قدم اول دیوارها با دیوار کوتاه سنگی جایگزین شد که بر روی آن‌ها نرده‌های فلزی قرار گرفت. در ادامه، عمارت نیز با الگوبرداری از طرح اصلی ترمیم شد. تالار آینه، نقاشی‌های رنگ روغن دیوارها و سقف و همچنین کاشی‌کاری جرزهای دیوار بنا مورد مرمت قرار گرفت. کتیبه‌های باغ ارم در سرتاسر باغ زیبای ارم کتیبه های گوناگونی وجود دارد که اکثر آن‌ها در زمان نصیرالملک نصب شده‌اند. شش کتیبه در نمای شرقی عمارت اصلی قرار دارند که هم آن‌ها روی سنگ مرمر و به خط نستعلیق نوشته شده و دارای تاریخ نصب هستند. دو کتیبه قرنیه در دو طرف ایوان بزرگ عمارت نصب شده‌اند. هر دو این کتیبه‌ها، تصویر سرباز هخامنشی را نشان می‌دهند که در یک دست نیزه و در دست دیگر گرز دارد. با اینکه سعی شده این سرباز شبیه به سربازهای تخت جمشید باشد ولی از جزئیات و تزئینات ظریف آن‌ها در این کتیبه‌ها خبری نیست. چندین کتیبه کاشی‌کاری معرق ارزشمند نیز بر سر در عمارت قرار گرفته و جلوه چشمگیری به آن داده‌است. ساعات بازدید از باغ ارم شیراز بازدید از باغ ارم همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۲۰:۳۰ امکان‌پذیر است. برای بازدید از باغ ارم لازم است بلیط تهیه کنید. از آنجایی که این باغ در اختیار دانشگاه شیراز است، با ارائه کارت دانشجویی می‌توانید در بهای آن تخفیف بگیرید. توجه داشته باشید باغ در روزهای تاسوعا و عاشورا، ۲۱رمضان شهادت امام علی، ۲۸صفر رحلت پیامبر، ۱۴خرداد رحلت امام خمینی، ۲۵شوال شهادت امام جعفر صادق تعطیل است. بهترین زمان سفر به شیراز از آنجایی که شیراز یکی از شهرهای معتدل و چهار فصل ایران است، در هر فصلی از سال سفر به آن لطف خاص خود را دارد ولی اردیبهشت شیراز همیشه معروف بوده‌ چراکه در این ماه به معنای درست کلمه جلوه شگفت انگیزی از بهار را می‌توانید در هر نقطه از این شهر زیبا ببینید به ویژه باغ ارم در اردیبهشت ماه واقعاً دیدنی و چشمگیر است. باغ ارم شیراز کجاست؟ دو راه برای رسیدن به باغ ارم وجود دارد: نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به باغ ارم شیراز، ایستگاه متروی نمازی است که بعد از پیاده شدن از قطار از آنجا می‌توانید با ۱۰دقیقه پیاده‌روی و با گذشتن از «میدان دانشجو» (میدان علم) و «میدان ارم» (میدان خوابگاه) به باغ ارم برسید؛ اگر با ماشین شخصی می‌خواهید به دیدن این باغ بروید، بهترین مسیر برای دسترسی، بلوار شهید چمران است؛ همان بلواری که عصرها، شیرازی‌ها در آن پیاده روی می‌کنند و کلی رستوران، کافه و فست فود گوناگون در آن وجود دارد. بعد از اینکه وارد بلوار شهید چمران شدید، مسیر بلوار را تا انتها به سمت جنوب ادامه بدهید. پس از رسیدن به «میدان دانشجو» به سمت چپ بپیچید، مسیر را تا «میدان ارم» ادامه بدهید. بعد از رسیدن به این میدان به راست بپیچید و به سمت پایین، وارد «خیابان ارم» بشوید، کمی بعد باغ ارم را در سمت راست خود می‌بینید. آدرس باغ ارم شیراز: استان فارس، شیراز، منطقه یک، خیابان ارم، باغ ارم

ادامه

باغ جهان نمای شیراز؛ نمونه ای از زیباترین باغ های ایرانی

باغ «جهان نما» یکی از قدیمی‌ترین باغ‌های شیراز است که در شمال شرقی شهر شیراز و ضلع شرقی خیابان حافظ (دروازه قرآن) و بالاتر از میدان حافظیه قرار دارد. باغ‌ جهان نما نیز همچون سایر باغ‌های ایرانی بیانگر رابطه‌ی تنگاتنگ میان بستر فرهنگی و طبیعی است و نشانه‌ای از سازگار نمودن و همسو کردن نیازهای انسان و طبیعت است. باغ ایرانی نمایانگر توان نهفته‌ی محیط و طبیعت‌ و چگونگی استفاده از آن بوده است. خالق باغ با اتکا به دانش تجربی خود، فضایی را ایجاد کرده که باعث بقاء و پویایی بستر طبیعی شده است. معرفی باغ جهان‌نما قدیمی‌ترین باغ، شهر شیراز محسوب می‌شود. این باغ با مساحت ۲/۸ هکتار دارای ۳۵۰۰ متر مربع فضای سبز است. عمده‌ی فضای سبز جهان‌نما را درخت‌های تنومند و کهن سرو و نارنج، شمشاد سبز، رزهفت‌رنگ، بنفشه، اطلسی و گل‌های داوودی تشکیل می‌دهد. این عمارت هشت ضلعی دارای چهار شاه‌نشین و اتاق‌های دو طبقه‌ای است که در میان شاه نشین‌ها واقع شده است. پنجره‌های چوبی این باغ بعد از مرمت و بازسازی توسط مالک خصوصی آن جای خود را به پنجره‌های آهنی داده است. عمارت وسط این باغ مربوط به دوره‌ی زند است. خیابان کشی‌های اطراف عمارت ذکر شده به همراه درختکاری‌های زیبا در سال ۱۱۸۵ هجری قمری به دستور کریم خان زند انجام گرفت. نمای عمارت کلاه فرنگی این باغ باشکوه بدون هیچ نقاشی و کاشی‌کاری بنا شده است. به گفته‌ی برخی این نما دارای زینت‌هایی بوده که به مرور زمان از بین رفته است. غالبا معماری و نقشه‌ی ساخت ‌باغ‌های ایرانی به گونه‌ای طراحی می‌شد که در مسیر عبور جوی آب باشد. عبور آب معروف‌رکن آباد از وسط این باغ نشان‌دهنده‌ی این ویژگی است. باغ جهان نما در زمان حکومت «آل مظفر» و «آل اینجو» بسیار سرسبز و آباد بوده است. این باغ مانند سه باغ ارم، دلگشا و تخت قراچه که از باغ‌های مشهور شیراز هستند، پیش از حمله‌ی تیمور گورکانی در نهایت آبادی و سرسبزی بوده است. «ابن عربشاه» مورخ دوره‌ی تیمور در عجایب‌المقدور این باغ را «زینت‌الدنیا» نامیده است. باغ جهان نما در هنگام اقامت تیمور گورکانی در شیراز مورد توجه او قرار گرفت، به‌طوری که باغی شبیه به آن را در اطراف سمرقند که زادگاه تیمور بوده است، احداث کرده و آن را «جهان نما» نامید. این باغ در دوره‌ی صفویه نیز از اهمیت زیادی برخوردار بوده و در سفرنامه‌ی شاردن، جواهرفروش و جهانگرد فرانسوی به آن اشاره شده است، اما پس از انقراض سلسله‌ی صفویه که ناامنی، کشور را فرا می‌گیرد، این باغ تقریبا ویران می‌شود. شاردن که در دوره‌ی صفویه، شهر شیراز را دیده است، می‌نویسد: دروازه‌ی شهر (دروازه قرآن) به خیابان بسیار زیبایی منتهی می‌‌شود که دراز و باریک است. در دو طرف این خیابان باغ‌هایی است که جبهه آن‌ها در سمت خیابان دویست پا و هریک دارای سردر و مدخل باشکوهی است با طاق نیم گنبدی و بر فراز هر سردر یک کلاه فرنگی ساخته‌‌اند. درهای باغ از دو سو مقابل هم قرار گرفته و قرینه بودن آن ها وضع جالبی به وجود آورده است. در وسط این خیابان، حوض مربع شکلی است که پهنای این حوض به اندازه‌ی خیابان است و برای این که بتوان از دو طرف آن گذشت، سردر باغ های دو سو به اندازه سی پا عقب نشسته است. از نوشته‌های شاردن و تاورنیه می‌توان به این نتیجه رسید که باغ‌های دو طرف این خیابان یعنی باغ جهان ‌نما و باغ نو، که در دوره‌ی زندیه و قاجاریه بازسازی شده‌اند، همان باغ‌های دوره‌ی صفویه هستند و در آن زمان بسیار آباد و سرسبز بوده‌اند. به روایت میرزا محمد کلانتر فارس، در دوره‌ی کشمکش بین مدعیان سلطنت، بعد از نادرشاه افشار تا استقرار حکومت کریم‌خان زند این باغ هم بازسازی شده است. عمارتی که در وسط باغ قرار گرفته مربوط به کریم‌خان زند است. کریم‌خان زند این باغ را در سال ۱۱۸۵ هجری قمری حصارکشی کرد و در اطراف عمارت، خیابان‌کشی‌های زیبا و درخت‌کاری مفصلی ایجاد کرد. پس از دوره‌ی زندیه، در دوره‌ی قاجاریه نیز باغ جهان نما یکی از باغ‌های آباد و باشکوه به شمار می‌رفته و عمارت باغ، محل پذیرایی از مهمانان حکومت بوده است. در باغ جهان نما انواع درختان سرو و کاج کهنسال، مرکبات و درختان میوه وجود دارند. عمارت باغ جهان نما که از دوره‌ی کریم خان تا به حال سالم و مستحکم برجای مانده به شکل هشت‌ضلعی و از نظر ظاهر تقریبا مشابه عمارت کلاه فرنگی باغ نظر است. در محوطه‌ی داخل عمارت و در وسط، یک حوض از سنگ مرمر یکپارچه ساخته شده و چهار شاه‌نشین در چهار گوشه‌ی آن ایجاد شده است. اتاق‌های بین شاه‌نشین‌ها ۲ طبقه است. نمای عمارت کلاه فرنگی باغ جهان نما از آجر است. این عمارت، فاقد کاشی‌کاری و نقاشی است. البته ممکن است که پیش از این تزییناتی داشته که با گذر زمان از بین رفته‌اند و چیزی باقی نمانده است. این عمارت آجری در گذشته پنجره‌های چوبی داشته است که توسط مالک خصوصی آن برداشته شده و به جای آن پنجره‌های آهنی نصب شده است. باغ ایرانی سه ویژگی و طراحی منحصر‌به‌فرد دارد: اول این که در مسیر عبور جوی آب قرار گرفته است، دوم این که با دیوارهای بلند محصور شده و سوم این که درون باغ، عمارتی تابستانی به همراه استخر آب قرار دارد. این سه ویژگی که در باغ جهان نما نیز وجود دارد، باغ‌های ایرانی را از سایر باغ‌ها متمایز می‌کند. همان طور که در باغ جهان نما نیز قابل مشاهده است، در معماری باغ‌های ایرانی ۴ خیابان پهن که با درختان مرکبات و سرو تزیین شده‌اند، به عمارتی هشت ضلعی در مرکز باغ منتهی می‌شوند. در داخل عمارت نیز استخر و فواره‌ای وجود دارد که آب از آنجا جریان می یابد. جوی‌های آبی که در این چهار خیابان جریان دارند، معمولا دارای فواره‌های متعددی هستند.

ادامه

حافظیه، آرامگاه لسان الغیب در شیراز

درباره آرامگاه حافظیه شیراز در شمال شهر شیراز و جنوب دروازه قرآن آرامگاهی به نام آرامگاه حافظیه قرار گرفته است و بسیاری از گردشگرانی که به شهر شیراز علاقه دارند با خرید بلیط هواپیما به این شهر سفر می کنند و از این آرامگاه بازدید می‌کنند. جالب است بدانید طراح این آرامگاه یک معمار فرانسوی به نام آندره گدار است که به فرهنگ و هنر ایران علاقه خاصی داشت و حدود ۳۲ سال در ایران زندگی می‌کرد. او در مدت اقامتش در ایران خدمت‌های زیادی به ایران کرد از جمله ثبت کردن سه تپه تاریخی به نام‌های سلیمان تپه، زیرز و مازیر. این مقبره در زمان حکومت شاه عباس صفوی و همچنین دوره زندیه نیز مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. در دوران زندیه بود که بر روی مزار حافظ سنگی از مرمر قرار گرفت. پس از کریم خان زند در سال ۱۲۳۵ و بعد از فوت حافظ، حاکم فارس امارتی به شگل گنبد بر بالای و حوض بزرگی نیز در جلوی آن بنا کرد. علی اکبر فعال اسیری به دلیل رزتشتی بودن اردشیر ( کسی که در سال ۱۲۷۸ بارگاه را مرمت کرد و بر بالای آن کوشکی قرار داد) بنای مرمت شده را ویران کرد و تا سال ۱۱۲۸۰ نیز به همین شکل ویران شده باقی ماند تا اینکه در همین سال شاهزاده ملک منصور (حاکم فارس) کوشکی آهنی به جای چوبی قرار داد. در سال ۱۳۱۰ بر روی دیوار جنوبی این مکان سر در سنگی بزرگی نصب شد. ۶ سال بعد ینی در سال ۱۳۱۶ به دستور شاه به شکل امروزی مرمت و بازسازی شد. معماری آرامگاه حافظیه این آرامگاه بزرگ از بخش های مختلفی تشکیل شده است. و جلب است بدانید همه چیز دراین آرامگاه معنی و مفهوم خاصی دارد. در زیر هر کدام از بخش‌های آرامگاه را معرفی می‌کنیم: حیاط جنوبی که در واقع ورودی اصلی آرامگاه می‌باشد که در دو طرف این ورودی باغچه‌های گل بزرگی قرار دارد و در میان آن دو استخر بزرگی قرار گرفته است. این بخش جنوبی در واقع نمادی از مادیات است که با نزدیک شدن به بخش شمالی که مزار حافظ قرار دارد، از بندهای انسانی آزاد شده و با بالا رفتن از پله‌های ایوان به سیر و سلوک عرفانی نزدیک می‌شود سپس با پایین آمدن از پله ها همانند تعظیمی در برابر خورشید که همان آرامگاه اصلی است می‌باشد. ایوان از ۹ پله تشمیل شده است که مضمون ۹ آسمان را تداعی می‌کند. آرامگاه مرکزی گنبدی به ارتفاع ۱۰ متر از جنس مس روی مزار حافظ برافراشته شده است که نمادیانگر آسمان است و همانند کلاه درویشان ترک است. رنگ درونی گنبد با رنگ‌هایی که نماد عرفان هستند مزین شده است و جالب است بدانید رنگ‌های به کار رفته در این گنبد هم هرکدام بیانگر نمادی است مانند رنگ قهوه‌ای نماد خاک، رنگ فیروزه‌ای نماد بهشت. در زیر گنبد سنگ مزار به ارتفاع یک متر از سطح زمین قرار گرفته است که روی آن را اشعار زیبایی حکاکی شده است. رواق چهار ستونه (بیست ستون) اگرچه این رواق دارای ۲۰ ستون سنگی بلند می‌باشد اما از آن جهت که ۴ ستون وسط آن به زمان کریم خان بر می‌گردد به آن رواق ۴ ستونه می‌گویند. در زیر این مکان آب انباری قرار دارد که حیاط را به قسمت شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند. در سمت چپ این مکان اتاق‌هایی وجود دارد که به آرامگاه‌های افراد مهمی مانند قوام السلطنه (سیاستمدار دوران قاجار و پهلوی) اختصاص یافته است. محوطه شمالی در این قسمت آرامگاه حافظ و درخت‌های نارنج با دو حوض مستطیل شکل قرار دارد. که بخش شمالی نمادی از ملکوت است که متشکل از ۸ درب ورودی و خروجی است. جالب است بدانید ۸ ستون آرامگاه مرکزی نشان دهنده قرنی است که حافظ در آن زندگی می‌کرده است. همچنین نمایانگر هشت درب بهشت می‌باشد. هزینه و زمان بازدید از آرامگاه حافظیه شیراز زمان مورد نیاز از این آرامگاه ۱ الی ۲ ساعت می‌باشد. همچنین برای وارد شدن به آرامگاه حافظیه باید در قبال پرداخت هزینه‌ای بلیط تهیه کنید. آرامگاه شاعر بزرگ قرن هشتم ه.ق خواجه شمس الدین محمد حافظ است که در شمال شهر شیراز، پایین تر از دروازه قرآن، در خاک مصلی (یکی از قبرستان های معروف شیراز) قرار دارد و مساحت آن 21825 متر مربع می باشد و زیربنای آن 1932 متر مربع است. 65 سال پس از وفات حافظ، یعنی در سال 856ه.ق 1452م شمسالدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر گورکانی (پسر میرزا بایسنغر نواده شاهرخ بن تیمور) حاکم فارس، برای اولین بار عمارتی گنبدی شکل را بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این عمارت، حوض بزرگی ساخت که از آب رکن آباد پر می شد. این بنا یک بار در اوایل قرن یازدهم هجری، در زمان حکومت شاه عباس کبیر و دیگر بار، 350 سال پس از وفات حافظ به دستور نادر شاه افشار مرمت شد. در سال 1817ه.ق کریم خان زند بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود ساخت و بر تربتش سنگی مرمرین نهاد که امروز نیز باقی است. بر روی این سنگ، دو غزل از دیوان حافظ با مطلع: «مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم طایر قدسم و از هر دو جهان برخیزم» و: «ای دل غلام شاه جهان باش و شاه باش پیوسته در حمایت لطف اله باش» به شیوه نستعلیق توسط حاجی آقاسی بیگ افشار آذربایجانی نگاشته شده است. همچنین تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه بلند ساخت که از طرف شمال و جنوب گشاده بود و در دو سوی آن، دو اتاق بنا کرد به گونه ای که مقبره حافظ در پشت این بنا قرار میگرفت. در جلو آن نیز باغ بزرگی را احداث نمود. پس از کریم خان زند در سال 1273ه.ق طهماسب میرزا «مؤید الدوله» حکمران فارس، آرامگاه حافظ را بار دیگر تعمیر و مرمت کرد و در سال 1295ه.ق معتمد الدوله فرهاد میرزا فرمانروای فارس در گرداگرد مقبره حافظ، معجری چوبی ساخت. پس از آن در سال 1317ه.ق «اردشیر» زردتشی یزدی، بار دیگر بارگاه حافظ را مرمت کرد و بر فراز آرامگاهش، معجری بنا کرد، اما حاج سید علی اکبر فال اسیری به دلیل زردشتی بودن اردشیر، بنای مرمت شده را ویران ساخت. این بنا تا سال 1319ه.ق همچنان ویران باقی ماند تا این که شاهزاده ملک منصور ملقب به شعاع السلطنه حاکم فارس، به یاری علی اکبر مزیّن الدوله نقاش باشی، معجری آهنین بر فراز آرامگاه حافظ ساخت و کتیبه ای بر آن قرار داد. در سال 1310 «دبیر اعظم بهرامی» استاندار فارس، بر دیوار جنوبی حافظیه سر در بزرگی از سنگ نصب نمود و در جهت آبادی نارنجستان آن تلاش کرد. در سال 1314 سرهنگ علی ریاضی (رییس فرهنگ فارس) با همیاری علی اصغر حکمت و نظارت علی سامی و با طراحی آندره گدار فرانسوی، بازسازی بنای حافظیه را آغاز کردند. بنای کنونی حافظیه بنا بر اسلوب دوران کریم خان زند است. سنگ قبر حافظ به ارتفاع یک متر از سطح زمین قرار گرفته و به وسیله پنج ردیف پلکان سنگی مدور احاطه شده است. بر فراز بارگاهش گنبدی مسی به شکل کلاه دراویش (ترک ترک) بر روی هشت ستون به ارتفاع ده متر، بنا شده و از درون با کاشی های هفت رنگ معرق کاشی کاری شده است. همچنین در سقف آرامگاه هشت بیت از غزل: «حجاب چهره جان می شود غبار تنم خوشا دمی که از آن چهره پرده برفکنم» بر روی کاشی هایی با زمینه آبی رنگ با خط ثلث نگاشته شده است. رواق چهارستونه کریم خان زند به صورت تالاری وسیع، دارای بیست ستون سنگی بلند، 56 متر طول و 7 متر عرض درآمده است. به گونه ای که چهار ستون دوران کریم خانی در وسط این بنا قرار گرفته است. بر روی دیوارهای دو طرف رواق، سنگ های مرمرین نهاده شده است و بر فراز این سنگ ها، کتیبه ای قرار گرفته که بر روی آن غزل: «روضه خلدبرین خلوت درویشان است مایه محتشمی خدمت درویشان است» از روی خط میرعماد توسط هنرمندان شیرازی بر روی کاشی با زمینه آبی نوشته شده است. در زیرزمین رواق، آب انبار حافظیه ( آب انبارهای کریم خانی) قرار گرفته است. این تالار بیست ستونه، حافظیه را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده، به گونه ای که مقبره حافظ در ناحیه شمالی قرار گرفته است. همچنین در این قسمت کتابخانه ای با مساحت 440 متر مربع حاوی ده هزار جلد کتاب وجود دارد که هم اکنون به عنوان مرکز حافظ شناسی مورد استفاده قرار می گیرد. درختان نارنج و دو حوض مستطیل بزرگ شرقی و غربی نیز در این قسمت وجود دارد که این حوض ها منبع آب حوض های بزرگ باغ ورودی است. قهوه خانه ای سنتی با مساحت 330 متر مربع نیز در این ناحیه قرار گرفته است. در سمت جنوب غربی مقبره، ایوان و سالن بزرگ متعلق به آرامگاه قوام با دو اتاق در جانب آن و شش اتاق دیگر وجود دارد که سه تا به آرامگاه و سه تا به کلاس های نقاشی، مینیاتور معرقسازی و ساز سازی متعلق است. در پشت این آرامگاه (آرامگاه قوام) فضایی سبز با یک حوض سیمانی وجود دارد که آرامگاه غلامحسین صاحبدیوانی است. در سمت شرق مقبره، دیواره دارای 14 طاقنماست که آرامگاه خاندان معدل نیز در همین قسمت است. بر دیوارهای این بخش از حافظیه غزل هایی از دیوان حافظ بر روی کاشی نوشته شده است: بر روی دیوار شمالی غزلی با مطلع: «سحرم هاتف میخانه به دولت خواهی گفت: بازآی که دیرینه این درگاهی» و بر دیوار جنوبی غزل: «چو بشنوی سخن اهل دل مگو که خطاست سخن شناس نئی جان من خطا این جاست» و بر دیوار شرقی غزل: «مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو یادم از کِشته خویش آمد و هنگام درو» و بر دیوار غربی غزل: «بیا که قصر امل سخت سست بنیاد است بیار باده که بنیاد عمر بر باد است» با خط امیر الکتاب حاج میرزا عبدالمجید ملک الکلامی کردستانی نگاشته شده است. در قسمت جنوبی حافظیه، باغچه های بزرگی وجود دارد که گرداگرد آنها گل کاری شده و مابین آنها دو حوض مربع – مستطیل بزرگ است. (سنگ های لبه این حوض ها همان سنگ های حوض باغ شمالی موزه پارس است که پس از امتداد خیابان کریم خان زند به سمت بازار وکیل، آن را خراب کرده، به حافظیه منتقل کردند) و دو طرف حیاط، نارنجستان بزرگی وجود دارد. دیوارهای جنوبی و در ورودی باغ از نرده های آهنی ساده ساخته شده است و بر نمای خارجی تالار، رو به سمت باغ ورودی غزل: «گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس زاین چمن سایه آن سرو روان ما را بس» نگاشته شده است. مساحت بخش جنوبی از در ورودی باغ تا پلکان های رواق میانی، 9983 متر مربع می باشد. اجرای طرح توسعه حافظیه با تصویب شورای توسعه فرهنگی استان فارس از سال 1380 شروع شده است که براساس آن و با خرید و تخریب خانه های اطراف حافظیه و الحاق باغ جهان نما و باغ های اطراف، مساحت آن به نزدیک 20 هکتار با کاربری های مختلف فرهنگی و براساس طرح جامع احیاء مجموعة حافظیه افزایش خواهد یافت. از سال 1376 به پیشنهاد بنیاد فارس شناسی 20 مهرماه به نام روز حافظ نامگذاری شد و همه ساله برنامه های ویژه ای در محوطه آرامگاه برگزار می گردد. در جوار تربت حافظ عده ای از مشاهیر به خاک سپرده شده اند که برخی از آنها عبارتند از: شیخ محمد اهلی شیرازی، میرزا نصیر ملقب به فرصت الدوله، حجه الاسلام آقا سید علی مجتهدی کازرون، آقا محمد هاشم ذهبی، سالار جنگ، محمد خلیل رجایی، حمیدی شیرازی، میرزا محمد شفیع وصال شیرازی، دکتر لطفعلی صورتگر، فریدون توللی، رسول پرویزی، علی محمد قوام الملک و فرزندانش، حمید دیرین، رضوی سروستانی، حسین مژده، سید علی مزارعی و ... این آرامگاه در تاریخ 18/9/1354 با شماره 1009 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ادامه

آرامگاه سعدی معروف به سعدیه

آرامگاه سعدی (سعدیه) شیراز یکی از قدیمی‌ترین ومحبوب‌ترین مقصدهای گردشگری است و در جایجای آن بوی شعر و ادب مشام گردشگران را نوازش می‌کند. البته شاید در نگاه اول نام شیراز حافظیه را در ذهن‌ها تداعی می‌کند، ولی نباید از سعدیه، آرامگاه استاد بی‌بدیل سخن، در این شهر زیبا غافل شد. نکته جالب توجه در مورد این آرامگاه این است که این مکان در زمان حیات محل زندگی سعدی بوده است. موقعیت جغرافیایی آرامگاه سعدی موقعیت آرامگاه سعدی روی نقشه این آرامگاه از جاهای دیدنی شیراز است و در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا، در دامنه کوه، در شمال شرق شیراز قرار دارد. زندگی‌نامه سعدی شیرازی مشرف (شرف) الدین مصلح شیرازی معروف به سعدی شیرازی، شاعر و نویسنده توانمند ایرانی قرن هفتم هجری قمری بوده است. در برخی مراجع تاریخ تولد سعدی سال ۵۸۵ هجری قمری آورده شده و در برخی دیگر ۶۰۶ (وی احتمالاً بین سال‌های ۶۰۰ تا ۶۱۵ هجری قمری زاده شده است) اما وفات سعدی در بیشتر مراجع ۶۹۱ هجری قمری اشاره شده است. شعر و نوشته های سعدی آهنگین بوده و در خانواده‌ای که همگی از علمای دینی بوده‌اند، به دنیا آمده است: مرا معلم عشق تو شاعری آموخت همه قبیله من عالمان دین بودند سعدی در شیراز زاده شد. وی کودکی بیش نبود که پدرش درگذشت. مادرش کازرونی بود. در دوران کودکی با علاقه زیاد به مکتب می‌رفت و مقدمات دانش را می‌آموخت. هنگام نوجوانی به پژوهش و دین و دانش علاقه فراوانی نشان داد. اوضاع نابسامان ایران در پایان دوران سلطان محمد خوارزمشاه و به‌ ویژه حمله سلطان غیاث‌الدین خوارزمشاه، برادر جلال‌الدین خوارزمشاه به شیراز (در سال ۶۲۷ هـ. ق)، سعدی را که هوایی جز به‌دست‌آوردن دانش در سر نداشت، بر آن داشت که شیراز را ترک کند. سعدی جهانگردیِ خود را در سال ۱۱۲۶ میلادی آغاز کرد و به شهرهای مختلفِ خاور نزدیک و خاورمیانه، هندوستان، حبشه، مصر و شمال آفریقا سفر کرد (این جهانگردی به روایتی سی سال به طول انجامید)؛ حکایت‌هایی که سعدی در گلستان و بوستان آورده‌ است، نگرش و بینش او را نمایان می‌سازد. وی در مدرسه نظامیه بغداد دانش‌آموخته‌ بود و در آنجا به او «ادرار» (به‌ معنی حقوق (دستمزد) و مستمرّی) می‌دادند. در سفرها نیز سختی بسیار کشید. او خود در گلستان گفته‌ است که پایش برهنه بود و پاپوشی نداشت و دلتنگ به جامعِ کوفه درآمد و یکی را دید که پای نداشت؛ پس سپاس نعمت خدایی بداشت و بر بی‌کفشی صبر نمود. آن‌طور که از روایت بوستان برمی‌آید، وقتی در هند بود، سازکار بتی را کشف کرد و برهمنی را که در آنجا نهان بود در چاله انداخت و کشت. وی در بوستان، این روش را در برابر همه فریبکاران توصیه کرده‌ است. حکایات سعدی عموماً پندآموز و سرشار از پند و نیز پاره‌ای مطایبات است. سعدی، ایمان را مایه تسلیت می‌دانست و راه التیام زخم‌های زندگی را محبت و دوستی قلمداد می‌کرد. علت عمر دراز سعدی نیز ایمان قوی او بود. آثار معروفش کتاب گلستان در نثر و بوستان در بحر متقارب و نیز غزلیات وی است. تاریخچه آرامگاه سعدی نمایی از آرامگاه نخستین در اوایل دوره قاجار اثر اوژن فلاندنٰ برای اولین بار در قرن هفتم توسط خواجه شمس الدین محمد صاحب‌دیوانی وزیر معروف آباقاخان، مقبره‌ای بر فراز قبر سعدی ساخته شد. در سال ۹۹۸ به حکم یعقوب ذوالقدر، حکمران فارس، خانقاه شیخ تخریب و اثری از آن باقی نماند و تا این که در سال ۱۱۸۷ ه.ق. به دستور کریمخان زند، عمارتی ملوکانه از گچ و آجر بر فراز مزار شیخ بنا شد که شامل ۲ طبقه بود. طبقه پایین دارای راهرویی بود که پلکان طبقه دوم از آنجا شروع می‌ شد . در دورهٔ قاجاریه (سال ۱۳۰۱) توسط فتحعلی خان صاحب دیوان مرمت شد و چند سال بعد نیزحبیب الله قوام الملک خان دستور تعمیر و ترمیم قسمتی از rwبنا را صادر کرد. معماری سعدیه محسن فروغی معمار مدرنیستی بود که به تاریخ و پیشینه‌ی فرهنگی ایران عشق می ورزید. او برداشت فرمال و ظاهری از تاریخ را سطحی‌نگری همکاران جوان خود می دانست و بر این عقیده بود که رابطه‌ی ساختمان ها را از نظر سبک و شکل می توان به دو دسته تقسیم کرد: رابطه ظاهری و رابطه حقیقی. برای فروغی، رابطه ظاهری به مانند ساختمان‌های ساخته شده در ابتدای دوره شکل‌گیری معماری ساسانی است که با الگوبرداری از معماری هخامنشی درصدد خلق شباهت بین معماری ساسانی و هخامنشی بودند. طرح آرامگاه سعدی در شیراز به سال ۱۳۳۰ به اتمام می رسد. فروغی طرح آرامگاه را با همکاری علی اکبر صادق با الهام گرفتن از عناصر معماری سنتی ایران، طراحی می‌کند. در گزارش انجمن ملی در توصیف عمومی آرامگاه چنین آمده است: طرح معماری این مجموعه، از یک ایوان ستون‌دار بلند و یک رواق کشیده تشکیل شده است که به صورت یک «L» سازماندهی شده‌اند. بنایی که در زمان کریم خان ساخته شده بود تا سال ۱۳۲۷ ه. ش. برپا بود. در سال ۱۳۲۹ توسط علی اصغر حمکت و انجمن آثار ملی ایران، بنای کنونی به جای ساختمان قدیمی ساخته شد و مراسم افتتاح رسمی آن در اردیبهشت ماه ۱۳۳۱ برگزار گردید. این بنا با اقتباس از کاخ چهلستون و تلفیقی از معماری قدیم و جدید ایرانی ساخته شد. ورودی این آرامگاه توسط ندره گدار فرانسوی طراحی شده است. روز سعدی مرکز سعدی‌شناسی ايران از سال ۱۳۸۱ روز اول ارديبهشت ماه را روز سعدی اعلام نمود و در اول ارديبهشت ۱۳۸۹ و در اجلاس شاعران جهان در شیراز، نخستین روز ارديبهشت ماه از سوی نهادهای فرهنگی داخلی و خارجی به‌ عنوان روز سعدی نامگذاری شده است. سنگ قبر او وسط عمارتی هشت ضلعی قرار دارد و سقف آن با کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ تزیین شده‌ است. در هفت ضلع ساختمان، هفت کتیبه قرار دارد که از قسمت‌هایی از گلستان و بوستان، قصاید، بدایع و طیبات شیخ انتخاب گردیده و به خط «ابراهیم بوذری» نوشته شده‌است. متن یک کتیبه دیگر که از «علی اصغر حکمت» است ، روی قبر شیخ نصب شد و کتیبهٔ زیر را که از اشعار بوستان است، با خط نستعلیق عالی بر آن قرار دادند: کل شی هالک و انت الباقی کریم السجایا، جمیل الشیمنبی البرایا، شفیع الامم حوض ماهی آرامگاه سعدی این حوض در سمت چپ آرامگاه قرار دارد و داخل آن به شکل هشت ضلعی است و زیربنایی در حدود ۳۰.۲۵ مترمربع دارد و با ۲۸ پله به صحن آرامگاه وصل می‌شود. مشهور است که سعدی نزدیک زاویه خود، حوضچه‌هایی از سنگ مرمر ساخته بوده که آب در آن‌ها جریان داشته‌ است. در گذشته، شستشو در این آب، خصوصا در شب چهارشنبه سوری، جزو معتقدات مردم شیراز بود. البته آبی که در این بخش از شیراز جریان داشته آب قناتی است که بسیار برای مردم شیراز مقدس بوده است. کاشیکاری‌های داخل حوض ماهی که به سبک عمده سلجوقی است، در سال ۱۳۷۲ توسط استاد کاشیکار «تیرانداز» طراحی شده و توسط میراث فرهنگی اجرا گردیده‌ است. بر فراز حوض ماهی یک نورگیر به شکل هشت ضلعی و دو نورگیر چهار ضلعی نیز در طرفین آن قرار دارند. کاشیکاری در آرامگاه زیرزمین سعدیه امروزه به چایخانه سنتی تبدیل شده‌ است و دو ساختمان آجری در کنار حوض ماهی وجود دارد که مربوط به دفتر است و ساختمان دیگری که کتابخانه عمومی سعدیه‌ است. این آرامگاه در یک اتاق قرار دارد و کتیبه‌ای بر سر در آن است که شاعر را معرفی می‌کند و شعری از خود شاعر بر کاشیکاری‌های سرمه‌ای روی دیوار نوشته شده‌ است. قطعه‌هایی از کتیبهٔ سنگی مربوط به سر در آرامگاه که متعلق به زمان کریم خان زند بوده و در اثر سانحه‌ای در گذشته‌های دور شکسته شده است، هم اکنون در درون آرامگاه محفوظ مانده‌ است. این قطعه ضمن خاکبرداری خیابان برای تعمیر آسفالت از دل خاک بیرون آمده‌ است. اشعاری که در آرامگاه سعدی وجود دارند، به شرح زیر است: خوش است عمر، دریغا که جاودانی نیست پس اعتماد بر این چند روز فانی نیست ای صوفی سرگردان، در بند نکونامی تا درد نیاشامی، زین درد نیارامی ز خاک سعدی شیراز بوی عشق آید هزار سال پس از مرگ او گرش بویی

ادامه

شاهچراغ شیراز : آرامگاه احمد بن موسی کاظم (ع)

زندگینامه و فضایل حضرت احمد بن موسی شاهچراغ (ع) حضرت سيد امير احمد(علیه السلام) ملقب به شاهچراغ و سيدالسادات الاعاظم، فرزند بزرگوار امام موسي كاظم(علیه السلام) است. پسران امام هفتم علیه السلام بنا به مشهور نوزده نفر می باشند. حضرت احمد بن موسی(علیهما السلام) و محمد بن موسی(علیهما السلام) از یک مادر که ((ام احمد)) خوانده میشد متولد گردیدند. فضائل مادر حضرت شاهچراغ(علیه السلام( علامه مجلسی در کتاب ((مراة العقول)) در شرح حدیث پانزدهم می گوید: ام احمد مادر بعضی اولاد آن حضرت می بود و او داناترین، پرهیزگارترین و گرامی ترین زنهایش در نزد آن حضرت بود که اسرار خود را به وی می سپرد و اماناتش را نزد او ودیعه می نهاد. در کتاب اصول کافی در باب ((امام در چه زمانی میداند امام است)) آمده است که حضرت امام موسی کاظم(علیه السلام) امانت سربمهری به ((ام احمد)) سپردند و فرمودند بعد از شهادت من هر کس از اولاد من در طلب این امانت آمد خلیفه و جانشین من است. با او بیعت نما که جز خدا کسی خبر از این امانت ندارد. بعد از شهادت امام موسی(علیه السلام) حضرت امام رضا(علیه السلام) به نزد ام احمد آمدند و امانت پدر را طلبیدند. ام احمد بگریه افتاد و دانست که امام (علیه السلام) شهید شده اند. پس آن بانوی محترمه امانت را بر حسب وصیت آنحضرت به امام رضا(علیه السلام) تقدیم نمود و با ایشان بعنوان امام هشتم شیعیان بیعت کرد. بیعت حضرت احمد بن موسی(علیهما السلام) و مردم مدینه با علی بن موسی الرضا(علیهما السلام) هنگامی که خبر شهادت حضرت امام موسی کاظم(علیه السلام) در مدینه منتشر شد، مردم بر در خانه ((ام احمد)) جمع شدند. آن گاه همراه با احمد بن موسی(علیهما السلام) به مسجد آمدند و به سبب شخصیت والای احمد بن موسی(علیهما السلام) گمان کردند که پس از شهادت امام موسی کاظم(علیه السلام) وی جانشین و امام است. به همین سبب، با وی بیعت کردند و او نیز از آنها بیعت گرفت، پس بر بالای منبر رفت و خطبه ای در کمال فصاحت و بلاغت بیان کرد و فرمود:(( ای مردم، هم چنان که اکنون تمامی شما با من بیعت کرده اید، بدانید که من خود، در بیعت برادرم علی بن موسی(علیهما السلام) هستم. او پس از پدرم، امام و خلیفه بحق و ولی خداست. از طرف خدا و رسولش بر من و شما واجب است که از او اطاعت کنیم.)) پس از آن،‌ احمد بن موسی(علیهما السلام) در فضایل برادرش علی بن موسی الرضا(علیهما السلام) سخن گفت و تمامی حاضران تسلیم گفته او شدند و از مسجد بیرون آمدند، در حالی که پیشاپیش آنها احمد بن موسی(علیهما السلام) بود. آن گاه خدمت امام رضا(علیه السلام) رسیدند و به امامت آن بزرگوار اعتراف کردند. سپس همگی با حضرت امام رضا(علیه السلام) بیعت کردند و حضرت علی بن موسی(علیهما السلام) درباره برادرش(احمد) دعا فرمود:(( هم چنان که حق را پنهان و ضایع نگذاشتی، خداوند در دنیا و آخرت تو را ضایع نگذارد.)) عزیمت از مدینه به طوس در زمان خلافت مامون عباسی لعنة الله علیه که قیام و نهضت سادات هاشمی و علوی به اوج خود رسیده بود و با زعامت و هدایت حضرت امام رضا(علیه السلام) اسلام راستین و حاکمیت الهی ترویج می شد و حقیقت چهره کریه خلفای عباسی و حکومت غاصبین روشن می گشت، مامون به منظور فرو نشاندن مبارزات انقلابی شیعیان و تحکیم خلافت متزلزل عباسی ولایتعهدی خود را به حضرت امام رضا(علیه السلام) واگذار می کند و علیرغم میل باطنی امام(علیه السلام)، مامون حضرتش را از مدینه به طوس انتقال می دهد و ولایتعهدی را به ایشان تحمیل می نماید. حضور با برکت امام هشتم(علیه السلام) در خراسان باعث می شود که شیعیان و محبان اهل بیت رسالت با اشتیاق زیارت چهره تابناک امامت و ولایت از نقاط مختلف بسوی ایران حرکت کنند. حضرت احمد بن موسی(علیهما السلام) نیز در همین سنوات(198 تا 203 ه.ق) به همراه دو تن از برادرانش به نامهای محمد و حسین و گروه زیادی از برادرزادگان، خویشان و شیعیان، بالغ بر دو یا سه هزار نفر از طریق بصره عازم عازم خراسان شدند و از هر شهر و دیاری که می گذشتند، بر تعداد همراهانشان افزوده می شد، به طوری که برخی از مورخان تعداد یاران احمد بن موسی(علیهما السلام) را نزدیک به پانزده هزار نفر ذکر کرده اند. در همین احوال، علیرغم خدعه و نیرنگ های مامون عباسی برای مخدوش ساختن مقام ولایت و چهره علمی حضرت رضا(علیه السلام)، برتری حجت خدا و پیروزی های حضرتش کینه ی مامون عباسی را بیشتر و سرانجام در سال 202 ه.ق امام معصوم را مسموم و به شهادت می رساند. سپس در سوگ ایشان،‌ با ریا کاری به عزاداری می پردازد و جسد مطهر حضرت رضا(علیه السلام) را با احترام در کنار مدفن هارون الرشید قاتل امام موسی الکاظم(علیه السلام) دفن می نماید. مامون ملعون که از جنایات خویش بسیار متحوحش، و خبث سریرت و دشمنی آل ابیطالب را از اسلاف خویش کمال و تمام به ارث برده بود، با اطلاع از حرکت حضرت احمد بن موسی(علیهما السلام) برادر بزرگوار امام رضا و یارانش به قصد خراسان، به جمیع حکام و عمال خود دستور داد هر کجا از بنی فاطمه و اولاد پیغمبر بیایند مقتول سازند. و پیروان سادات بنی هاشم را با آزار و شکنجه مرعوب و مقهور حکومت غاصب نمایند. خبر حرکت احمد بن موسی(علیهما السلام) توسط کارگزاران حکومتی به مامون رسید. مامون که ورود برادران امام را به مرکز حکومت، تهدیدی جدی برای موقعیت حساس خود می دید و از هم داستان شدن برادران و شیعیان امام با وی هراسناک بود، ‌به همه حکمرانان خود، دستور داد که: در هر کجا قافله بنی هاشم را یافتند، مانع از حرکت آنها شوند و آنها را به مدینه بازگردانند یا مقتول کنند. این دستور به هر شهری که می رسید، کاروان از انجا گذشته بود، مگر در شیراز که پیش از رسیدن کاروان احمد بن موسی(علیهما السلام)، حکم به حاکم وقت رسید. حاکم فارس ((قتلغ خان)) مردی سفاک و خونریز بود. وی با لشکری انبوه از شهر خارج شد و در برابر کاروان احمد بن موسی(علیهما السلام) اردو زد. احمد بن موسی(علیهما السلام) در دو فرسنگی شیراز با قتلغ خان روبرو شد. در آن جا خبر شهادت برادرش علی بن موسی الرضا(علیهما السلام) انتشار یافت، و به احمد بن موسی(علیهما السلام) خبر دادند که اگر قصد دیدن برادر خود علی بن موسی الرضا(علیهما السلام) را دارید، بدانید که وی فوت شده است. حضرت احمد بن موسی(علیهما السلام) که وضع را چنین دید،‌ دانست که نخست،‌ برادرش در طوس شهید شده است ؛دوم، برگشتن به مدینه و یا غیر آن ممکن نیست؛ سوم، این جماعت به قصد مقاتله و جدال در این جا گرد آمده اند. بنابراین، اصحاب و یاران خود را خواست و جریان را به آگاهی همه رساند و افزود: قصد این ها ریختن خون فرزندان علی بن ابی طالب(علیهما السلام) است، هر کس از شما مایل به بازگشت باشد یا راه فراری بداند، می تواند جان از مهلکه به سلامت برد که من چاره ای جز جهاد با این اشرار ندارم. تمامی برادران و یاران احمد بن موسی(علیهما السلام) عرض کردند که مایل اند در رکاب وی جهاد کنند. آن بزرگوار در حق آن ها دعای خیر کرد و فرمود: پس برای مبارزه،‌ خود را آماده سازید. جدال و پیکار سپاه قتلغ خان در برابر یاران احمد بن موسی(علیهما السلام) صف های خود را آراستند، و جنگ نابرابری آغاز شد. در نتیجه ی رشادت و فداکاری یاران احمد بن موسی(علیهما السلام)، دشمن شکست خورد و عقب نشینی کرد. این جدال در سه نوبت و به مدت چند روز ادامه یافت. در پیکار سوم، سپاهیان قتلغ خان شکست خوردند و ناچار از محل درگیری،‌ قریه کُشن تا نزدیک برج و باروی شهر شیراز به مسافت سه فرسخ عقب نشستند و از ترس به درون حصار شهر پناه بردند و دروازه های شهر را محکم بستند. احمد بن موسی (علیهما السلام) به اردوگاه خویش، در قریه کُشن، نزدیک یاران خویش بازگشت. در این نبرد، عده ای از امامزادگان و اصحاب احمد بن موسی(علیهما السلام) زخمی و تعدادی نزدیک به سیصد نفر به شهادت رسیدند. نیرنگ دشمن روز دیگر، احمد بن موسی(علیهما السلام) یاران خود را به پشت دروازه شهر شیراز منتقل کرد و همان جا خیمه زد. قتلغ خان که دریافت قادر به پیکار با احمد بن موسی(علیهما السلام) نیست و با وجود عشق و فداکاری که در سپاه احمد بن موسی(علیهما السلام) موج می زند، توان مقابله مردانه با آنها را ندارد، با عده ای از فرماندهان سپاه خود، طرح نیرنگی را ریخت تا بلکه با این روش بر آن ها فایق آیند. بر اساس نیرنگ و توطئه طراحی شده،‌ جمعی از سپاهیان جنگ آزموده ی خود را با شیوه جنگ و گریز به صفوف یاران احمد بن موسی(علیهما السلام) گسیل داشت و به آن ها دستور داد در اولین درگیری وانمود به عقب نشینی و شکست کنند و به سوی دروازه های شهر بازگردند. یاران و برادران احمد بن موسی(علیهما السلام) با این خدعه وارد شهر شدند، دشمن مکار، دورازه های شهر را بست. سپاهیان قتلغ خان که از پیش در گذرگاههای شهر کمین کرده بودند،‌ یاران احمد بن موسی(علیهما السلام) را هر کدام به وضعی و در موضعی به شهادت رساندند. شهادت احمد بن موسی(علیهما السلام( در نتیجه توطئه دشمن بسیاری از یاران احمد بن موسی(علیهما السلام) به شهادت رسیدند و عده ای نیز که از نیرنگ دشمن به سلامت گریخته بودند، ‌در اطراف پراکنده شدند. مورخان اتفاق نظر دارند که غالب امامزادگان در فارس و دیگر شهرهای ایران، از پراکنده شدگان این نهضت هستند. حضرت احمد بن موسی(علیهما السلام) نیز مورد تعقیب دشمن قرار گرفت و قتلغ خان با شمار زیادی از سپاهیان خود به آنها هجوم برد. احمد بن موسی(علیهما السلام) شجاعانه در مقابل دشمن پایداری کرد و به دفاع از خود پرداخت. برخی از منابع می نویسند: احمد بن موسی(علیهما السلام) به تنهایی با لشکر انبوهی به نبرد پرداخت. دشمن چون دید از عهده او برنمی آید، ‌شکافی در جایگاه استراحت وی ایجاد کرد و از پشت بر سرش شمشیر زد؛ سپس خانه را خراب کرد، و بدن او در زیر توده های خاک، در محلی که هم اکنون مرقد و بارگاه اوست،‌ پنهان شد. پیدایش قبر احمد بن موسی(علیهما السلام) در زمان اتابکان بیشترین و معتبرترین منابع متقدم و متاخر که به شرح حال و زندگانی احمد بن موسی(علیهما السلام) پرداخته اند، آشکار شدن مدفن احمد بن موسی(علیهما السلام) را در عهد امیر مقرّب الدین مسعود بن بدر بین سال های (658-623) می دانند. شیراز نامه زرکوب شیرازی(تالیف به سال 764 ه.ق) از قدیمی ترین ماخذهایی است که پیدایش قبر احمد بن موسی(علیهما السلام) را در عهد امیر امیر مقرّب الدین مسعود بن بدر ثبت کرده است، وی می نویسد: قبر امامزاده معصوم، امیر احمد بن موسی(علیهما السلام) در میان شهر، قریب مسجد نو افتاده، امیر مقرّب الدین مسعود بن بدر که از خاصگان و مقربان اتابک بن ابوبکر سعد بن زنگی بن مودود بوده، عمارتی در خاطر داشت و در آن جایگاه قبری یافته اند، مکشوف گشته،‌ شخص مبارک او همچنان در حال اعتدال، تغییر و تبدیل در وی تاثیر نکرده،‌ خاتمی که در انگشت مبارکش بود، احتیاط فرمودند، منقّش بوده به نام احمد بن موسی، ائمه و افاضل و عقلا و اعیان شیراز جمع گشته اند و تحقیق کرده، صورت در حضرت اتابک معروض داشته اند. اتابک ابوبکر، مشهدی بر آن جا ساخته و عمارتی فرموده که به مرور زمان اشتهار یافته است و خلق شیراز بعد از آن که به کرات و صرّات در حالت فروماندگی و حیرت،‌ التجا بدان جناب کرده اند و استمداد نموده اند و مقاصد و مطالب ایشان محصل آمده،‌ بدین منوال آن مشهد مبارک اشتهار یافته. معین الدین ابوالقاسم جنید شیرازی که دو سال بعد از درگذشت زرکوب، یعنی در سال، یعنی در سال 791 ه.ق به کتاب خود، شدالازار فی حط الاوزار عن زوّار المزار، پرداخت و فرزندش عیسی بن جنید، آن را از زبان عربی به فارسی به نام هزار مزار ترجمه کرده است و بر آنچه که زرکوب در شیرازنامه آورده است، تاکید دارند. مولف شدالازار ضمن شرح مختصری از نسب،‌ فضایل و شهادت احمد بن موسی(علیهما السلام)، کشف مرقد آن حضرت را در عهد امیر مقرّب الدین مسعود بن بدر ذکر می کند. بنا به گفته جنید شیرازی، هیچ کس از محل شهادت احمد بن موسی(علیهما السلام) آگاه نبود تا زمان مقرّب الدین مسعود بن بدر که وی قبر آن حضرت را یافت و بر آن گنبدی ساخت. درباره ی اینکه چگونه مشهد احمد بن موسی(علیهما السلام) کشف شده، جنید هیچ گونه آگاهی نمی دهد. وی در توصیف جسد مبارک آن حضرت می افزاید، هنگامی که حضرت را رویت کردند، رنگ مبارک وی برنگشته و هیچ تغییری در بدن آن حضرت دیده نشده و کفن وی همچنان تازه مانده و از روی انگشتری وی که عبارت «العزّة‌ لله احمد بن موسی» بر آن نقش بود، وی را شناختند. علاوه بر این چند ماخذ، که از نزدیک ترین منابع تاریخ محلی عصر اتابکان است، منابع دیگری نیز در دست است که آشکار شدن مشهد احمد بن موسی(علیهما السلام) را به عصر امیر مقرّب الدین نسبت می دهند. بخش دوم : شخصیت و فضایل حضرت احمد بن موسی(علیهما السلام) حضرت سيد امير احمد(علیه السلام) ملقب به شاهچراغ و سيدالسادات الاعاظم، فرزند بزرگوار امام موسي كاظم(علیه السلام) است. در فضیلت احمد بن موسی(علیهما السلام) سخن بسیار است. به طور کلی از آنچه نسب شناسان، علمای رجال، محدثان، محققان، مورخان،‌ مولفان و نویسندگان در خصوص احمد بن موسی(علیهما السلام) و فضایل وی نوشته اند،‌ بر می آید که او کریم، شجاع، فاضل،‌ صالح، پرهیزگار، صاحب ثروت و منزلت، بزرگوار و با عزت بوده و نزد پدرش منزلتی خاص داشته است. شب ها تا صبح به عبادت مشغول بود، با قلم خود، ‌قرآن بسیار نوشت و شخصی موثق و راوی احادیث زیادی از نیای خود بود. شیخ مفید علیه الرحمه در کتاب خود بنام ((ارشاد)) در شرح حال حضرتش می فرماید: حضرت احمد بن موسی(علیهما السلام) جلیل القدر،‌ کریم و پرهیزگار بود و حضرت موسی بن جعفر(علیهما السلام) او را دوست و مقدم می داشت و مزرعه خود که معروف بود به «بسیره»، به او بخشید و گویند حضرت احمد بن موسی رضی الله عنه هزار بنده خرید و در راه خدا آزاد نمود. حسن بن محمد بن یحیی برای من حدیث کرد از جدش که گفت: شنیدم از اسماعیل فرزند حضرت موسی بن جعفر(علیهما السلام) که می گفت: پدرم با فرزندان خود از شهر مدینه بسوی برخی از اموال خود بیرون رفت و با احمد بن موسی(علیهما السلام) بیست مرد از خدمتگزاران و خادمین پدرم همراه بودند و چنان مراسم احترام و ادب نسبت به آنجناب بجای می آوردند که هرگاه احمد بن موسی(علیهما السلام) می نشست آن بیست تن می نشستند و چون برمی خاست بپا می ایستادند. در چنین شرایطی پدرم احمد را قلباً چنان دوست می داشت و باطناً به وی مهر می ورزید که چون احمد از پدر غافل می گردید پدرم مخفیانه با گوشه چشم بر او نگاههای گرم و محبت آمیز می نمود و چشم از وی برنمی داشت و ما متفرق نمی شدیم تا اینکه احمد از جمع ما خارج نمی گشت. محمد کشی در کتاب خود، احمد بن موسی(علیهما السلام) را یکی از فضلای عصر خود نام می برد و او را از محدثانی می شمارد که احادیث زیادی از پدر و اجداد بزرگوارش نقل کرده و می نویسد که: احمد بن موسی(علیهما السلام) به دست مبارک خویش، قرآن کریم را نوشته است. سید محسن امین، در اعیان الشیعه به نقل از محمد بن هارون موسی نیشابوری(محدث نیشابوری) در کتاب لُبّ الانساب، ضمن شرح فضایل احمد بن موسی(علیهما السلام) می نویسد: ... و گفته می شود که احمد بن موسی(علیهما السلام) سه هزار بنده داشت و هزار بنده را آزاد کرد و هزار قرآن با دست مبارکش نوشت و او با عزت و بزرگوار و دارای منزلتی بزرگ بود. و احادیث بسیاری از پدر و اجدادش حکایت کرده است.

ادامه

خانه زینت الملک؛ آئینه تمام‌نمای تاریخ و هنر قاجار در شیراز

خانه زینت‌الملک از خانه‌های قدیمی و تاریخی شیراز و متعلق به خاندان قوام‌الملک است و به خانه زینت‌الملوک نیز معروف بوده، این بنا هنر دوره قاجار را به خوبی منعکس کرده است. استان فارس و شهر شیراز همواره یکی از مقاصد گردشگری ایران به‌ویژه در ایام نوروز بوده است. این شهر با جاذبه‌هایی چون حرم شاهچراغ(ع)، آرامگاه سعدی و حافظ، ارگ کریم خانی، باغ ارم و بازار و مسجد وکیل شهرت جهانی پیدا کرده است. در شیراز می‌توان آثاری از همه دوره‌های تاریخی پیدا کرد از جمله دوره قاجار که سرآمد این آثار موزه نارنجستان قوام، سرای مشیر و خانه زینت‌الملک است. این خانه از خانه‌های قدیمی شیراز است که در خیابان لطفعلی خان زند بالاتر از خیابان درب شیخ و در ضلع غربی نارنجستان قوام قرار دارد. این خانه متعلق به خاندان قوام‌الملک بوده و به خانه زینت‌الملوک معروف است. این عمارت که به فاصله یک کوچه از نارنجستان قوام قرار گرفته است و به وسیله یک راه زیرزمینی به آن مرتبط بوده «اندرونی قوام» و محل رفت و آمد محارم قوام به آنجا بوده است. همچنین این خانه به سبب سکونت خانم زینت‌الملوک قوامی (دختر قوام‌الملک چهارم) به خانه خانم زینت‌الملوک مشهور شده است. این بنا با زیربنایی برابر با 2768 متر مربع و مساحتی برابر با 3290 متر مربع از آثار بر جای مانده دوره قاجاریه است. ساخت این بنا در حدود سال 1290 هجری قمری به وسیله علی محمدخان قوام‌الملک دوم (نوه حاج ابراهیم خان کلانتر اعتمادالدوله شیرازی) آغاز شد و در سال 1302 هجری قمری به وسیله محمدرضاخان قوام‌الملک سوم به پایان رسیده است. در ورودی این خانه، معرق کاری شده است. در کنار درِ ورودی منزل دو سکوی نشیمن سنگی به ارتفاع 70 سانتی متر وجود دارد. در کنار این دو سکو نیز تصویر دو سرباز با لباس قاجاری در حالی که اسلحه به دست دارند، بر سنگی به ارتفاع 130 سانتی متر نقر شده است. بر فراز سر در ورودی نیز کتیبه‌ای سنگی قرار دارد که در انتهای آن تاریخ 1300 هجری قمری حک شده است. پس از گذر از در ورودی این خانه، یک هشتی وجود دارد. در سمت چپ این هشتی، درگاه ورودی به حیاط خانه وجود دارد. روبه‌روی این درگاه، اتاقک کوچکی واقع شده که محل استقرار نگهبان است. در حیاط این بنا علاوه بر ازاره‌های سنگی حجاری شده و مشبک کاری شده، دو باغچه زیبا، یک حوض بزرگ که از شش قطعه سنگ یکپارچه تشکیل شده و یک حوض کوچک وجود دارد. این خانه در چهار جبهه حیاط دارای فضاست. اندرونی قوام دارای یک محور اصلی طولی است که در امتداد آن و در ضلع غربی یک اتاق بزرگ ارسی پنج درکَی (تالار آینه) قرار دارد. کاشی‌‌کاری‌های هفت رنگ هلالی شکل که در پیشانی بالای ساختمان قرار گرفته است، از زیبایی خاصی برخوردار است. در این کاشی‌کاری تصاویر خورشید، دو فرشته، دو شیر شمشیر به دست، همراه با آیه «نصر من الله و فتح قریب» مشاهده می‌شود. در اطراف این حیاط، ازاره دیوارها که از سنگ گندمک و با نقوش گل و بوته تزئین شده و برخی به صورت پنجره‌های مشبک ساخته شده‌اند و برای تهویه هوا و روشنایی زیرزمین مورد استفاده واقع شده‌اند. این بنا دارای بیش از 20 اتاق است. این اتاق‌ها علاوه بر گچبری و نقاشی و آیینه‌کاری زیبا و نفیس، در طبقه اول در ضلع شمال، غرب و جنوب به یکدیگر نیز راه دارند. به گونه‌ای که می‌توان بدون وارد شدن به حیاط، از جنوبی‌ترین اتاق به شمالی‌ترین آنها راه پیدا کرد. کف راهروهای طبقه اول این ساختمان پوشیده از کاشی‌های خوش نقش و نگار آبی رنگ و نیز کاشی هفت رنگ با نقش منظره است. بدنه و دیواره‌های اتاق پنج دری ضلع شمالی و نیز سقف و دو گوشواره تالار آینه ضلع غربی، آئینه‌کاری شده است. سقف چوبی اتاق‌ها با نقاشی تصاویر گوناگونی از حیوانات، پرندگان و گل و بوته آراسته شده است. تالار اصلی ساختمان در ضلع غربی آن واقع شده است. این تالار دارای نقاشی‌ها و آئینه‌کاری‌های زیبایی است. در بخش‌هایی از آن و نیز در برخی از اتاق‌های این بنا، تصاویری از زنان و کودکان اروپایی مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده تأثیرپذیری معماری قاجاریه از معماری و هنر اروپایی است. این اتاق که به سال 1302 هجری قمری آئینه‌کاری شده و از شکوه و زیبایی چشمگیری برخوردار است. در جبهه روبه‌روی تالار آینه، یک تالار تابستانه قرار دارد. با عقب کشیده شدن این تالار در سر دو نبش، دو نیم ستون مشبک کاشی با هلالی سرستون مقرنس کاری شده و پایه ستونی گلدانی سنگی حاصل شده که در پشت آنها دو اتاق سه دری واقع شده است. در میان حیاط به وجود آمده بین این دو سه دری و تالار تابستانی حوضی سنگی قرار گرفته است. در پشت سه دری‌ها و در ضلع جنوبی و شمالی تالار تابستانی اتاق دیگر وجود دارد. سه دری و اتاق جنوبی هم اکنون تبدیل به کتابخانه اهدایی عبدالعلی دستغیب شده است. زیرزمین ضلع شرقی بنا به وسیله یک هشتی که در زیر کوچه احداث شده، به نارنجستان قوام ارتباط دارد. این زیرزمین هم اینک تبدیل به نگارخانه فارس شده است. اندرون همچنین یک حیاط کوچک‌تر نیز دارد که دو دستشویی در آن قرار گرفته است. زیرزمین بزرگ این خانه که در سه ضلع جنوب، غرب و شمال قرار دارد از طریق چهار راه پله به صحن حیاط راه می‌یابد. بخشی از این زیرزمین که دیوارها و سقف آن همگی آجرکاری شده است، در گذشته به عنوان اسلحه خانه مورد استفاده قرار می‌گرفته، بخشی دیگر که از اتاق‌های متعدد تشکیل شده بوده نیز به‌عنوان محلی جهت نگهداری مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در بخش میانی زیرزمین جایگاهی جهت استراحت در فصل تابستان در نظر گرفته شده که تزئینات آجرکاری در آن به کار رفته است. در حال حاضر این زیرزمین دارای دو در، یکی در جنوب شرقی و دیگری در شمال شرقی است. این بنا از سال 1373 در اختیار بنیاد فارس‌شناسی قرار گرفت. زیرزمین این خانه در سال 1374 با مرمت و تجهیز به «نگارخانه فارس» تبدیل شد که به طور مرتب آثار هنرمندان فارس و ایران و دیگر کشورها در آن به نمایش گذاشته می‌شد که هم اینک تبدیل به موزه تاریخ فارس (موزه تاریخ فارس) شده است. مجسمه‌های این خانه همه از جنس موم است که با مواد و لوازم طبیعی توسط هنرمندان ساخته شده است. برخی از مجسمه‌هایی که در این موزه خواهید دید عبارتند از: پادشاهان دوره هخامنشی، آتوسا دختر کوروش، پادشاهان سلسله ساسانیان، باربد موسیقی دان و شاعر دربار خسروپرویز، کریم خان زند، سعدی، لطفعلی صورتگر، شهید عباس دوران. همچنین سالن و اتاق گوشواره شمالی در طبقه دوم به تالار موسیقی، کنفرانس و سالن نمایش فیلم تبدیل شده است. خانه زینت‌الملوک که هم اینک محل استقرار دفتر بنیاد فارس شناسی است، دربرگیرنده مرکز انجمن‌های دوستداران محیط زیست فارس، هنرمندان جوان فارس، دوستداران میراث فرهنگی استان فارس، فرهنگ و ادب فارس، عکس، گرافیک و نیز انجمن حمایت از حقوق کودکان فارس و نیز کتابخانه تخصصی تاریخ و هنر است. ساختمان بنیاد فارس شناسی (خانه زینت الملوک) در تاریخ 1352 با شماره 938 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

ادامه

دروازه قرآن شیراز، دروازه ای رو به شهر بهار نارنج ها

دروازه قرآن یکی از دروازه‌های به‌جامانده از دوره‌های قدیم در شیراز است که امروزه به عنوان یکی از جاهای دیدنی شیراز و از دیدنی‌های مشهور و تاریخی این شهر محسوب می‌شود. این بنا به مرور زمان و بر اثر بلایای طبیعی و حوادث گوناگون، بارها تخریب و مجددا بازسازی شده و به گردشگران خوش‌آمدگویی می‌کند. در شمال شهر شیراز در مسیر اصفهان به شیراز در میانه کوه‌های بابا کوهی و چهل مقام، تنگ‌راهی وجود دارد که آن را تنگه‌ «الله اکبر» می خواندند. دروازه قرآن در شمال شرقی شهر شیراز در تنگه الله اکبر میان کوه چهل‌مقام و باباکوهی قرار دارد و در واقع در خروجی شیراز به سمت شهر مرودشت واقع شده‌ است. این بنای تاریخی در کنار فلکه‌ی طاووسیه شیراز قرار دارد. دروازه قرآن در فاصله‌ی کمتر از ده متری مقبره‌ی خواجوی کرمانی و همچنین فاصله‌ی کمتر از پانصد متری باغ جهان نما و فاصله‌ی کمتر از هزار متری مقبره شاعر نامدار پارسی زبان، حافظ شیرازی، قرار دارد. دروازه قرآن در فرهنگ و تاریخ ایران دروازه قرآن‌ یکی از نمادهای تأثیر قرآن بر زندگی مردم ایران و از بناهای ارزشمند اسلامی در کشور ما به شمار می‌آیند دروازه قدیم شمیران تهران دروازه قرآن‌ها، معمولا بناهایی طاقی‌شکل هستند که جایگاه ویژه‌ای بالای این طاق‌ها برای قرار دادن یک یا چند جلد قرآن کریم در نظر گرفته می‌شود. نمایی از دروازه گمرک تهران مرحوم شهری درباره‌ی دروازه‌های شهر تهران می‌گوید: در هر طرف از جهات چهارگانه‌ی شهر، سه دروازه وجود داشت. هر یک از این دروازه‌ها به نامی شهرت داشت. پاره‌ای از این دروازه‌ها براساس راه اصلی شهر مقصد، نام‌گذاری می‌شدند. مثلا دروازه‌ای که سر راه قزوین بود، دروازه قزوین نام گرفت و برخی دروازه‌ها مانند دروازه ری به نام همان محل نام‌گذاری شدند. تعداد دیگری از دروازه‌ها به دلیل خصوصیت ویژه‌ی آن مانند دروازه قرآن، این‌گونه نام‌گذاری شدند. نمایی از دروازه قرآن اصلی در گذشته در میان دروازه قرآن‌هایی که در ایران وجود داشته و دارد، دروازه قرآن شیراز، هم از نظر قدمت و هم از دیدگاه شهرت عمومی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است ، از این رو به بررسی بنای این دروازه و دوره‌های تاریخی گذشته بر آن و نیز بررسی اعتقاد مردم به آن می‌پردازیم. تاریخچه دروازه قرآن شیراز شیراز در گذشته دارای شش دروازه بوده که عبارت‌اند از : دروازه قرآن، دروازه اصفهان، دروازه سعدی، دروازه قصابخانه، دروازه کازرون و دروازه شاه داعی الی اله. ولی در حال حاضر، دروازه‌ای به جز دروازه قرآن وجود ندارد اما مردم شیراز هنوز به محل دروازه‌های قدیمی اشاره می‌کنند. این دروازه به دستور عضدالدوله دیلمی ساخته شده و علت نام‌گذاری آن، قرآنی است که به دستور امیر در آن قرار گرفته است تا مسافران متبرک شده و به سلامت از آن عبور کنند. این طاق به مرور زمان رو به خرابی رفت تا اینکه در دوره‌ی زندیه، کریم خان زند این دروازه را بازسازی کرد و اتاقی به بالای آن افزود و دو جلد قرآن بزرگ نفیس، به خط سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری، در اتاقک بالای آن جای داد. این قرآن‌ها که به «قرآن هفده من» معروف‌ هستند، اکنون از دروازه قرآن به موزه پارس انتقال یافته‌اند. دروازه قرآن در دوره‌ی قاجاریه به علت وقوع چندین زلزله، دچار صدمات زیادی شد که محمد زکی خان نوری آن را تعمیر کرد و در دو سوی آن اتاق‌هایی به ‌منزله‌ی پاسگاه و راهداری ایجاد شد. آب انباری نیز در کنار آن ساخته شد که از آب رکن‌آباد پر می‌شد تا برای مسافران از راه رسیده استفاده شود. این بنا در گذشته، طاق قرآن نیز نامیده می‌شد. روزهای اول هر ماه، مردم از شهر خارج شده و از زیر این طاق عبور می‌کرده‌اند. این بنا تا سال ۱۳۱۵ خورشیدی همچنان برپا بود. در آن سال، به‌ منظور توسعه‌ی راه، به دستور بلدیه ‌(شهرداری) شیراز، دروازه‌ی قدیمی را به دشواری با دینامت ویران کردند. بعدها به‌علت نبود دروازه و نگرانی مردم شیراز از این موضوع، دروازه‌ی کنونی به کوشش یکی از بازرگانان شیراز به نام حاج حسین ایگار معروف به اعتماد‌التجار در سال ۱۳۲۷ خورشیدی کمی پایین‌تر از دروازه‌ی پیشین ساخته شد. دروازه‌ی جدید در اندازه‌ی بزرگ‌تر، شامل دهانه قوس تیزه‌دار و دو ورودی کوچک روی جرزهای دو طرف و اتاق مستطیل‌ شکلی بر فراز آن برای گذاشتن قرآن ساخته شد. در این بنا، آیاتی از قرآن را به خط ثلث و نسخ دور تا دور در دروازه قرآن نگاشته‌اند؛ در پیشانی شمالی این طاق آیه ۹ سوره اسراء و بر پیشانی جنوبی و سمت شهر شیراز آیه ۸۸ سوره اسراء و در گوشه غربی طاق آیه ۹ سوره حجر نوشته شده ‌است. بنا به وصیت اعتماد‌التجار، اتاق کوچک سمت چپ دروازه را که به دره‌ی کنار مشرف بود، به آرامگاه او اختصاص دادند. این بنا در تاریخ ۹/۱۹/ ۱۳۷۵ با شماره‌ی ۱۸۰۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. قرآن موجود در بالای دروازه در بالای دروازه دو نسخه قرآن دست‌نویس به خط ثلث عالی منسوب به ابراهیم سلطان فرزند شاهرخ تیموری قرار داشت. در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی دو قرآن خطی موجود در آن به موزه‌ی پارس انتقال یافتند که همچنان در این موزه نگهداری می‌شوند. البته درباره‌ی نویسندگان این قرآن‌های نفیس خطی نیز اعتقادهایی وجود دارد و غالبا آن را به خط سلطان ابراهیم فرزند شاهرخ گورکانی یاد کرده‌اند که در دو جلد و به خط ثلث نگاشته شده است. قرآن‌هایی که در دروازه قرآن قدیمی شیراز وجود داشتند، از شهرت ویژه‌ای برخوردار و مورد اعتقاد عجیب مردم بودند. این قرآن به «قرآن هفده من» شهرت داشته است و ظاهرا قرآن‌های بزرگی بوده‌اند که سنگین بوده و از این رو در گفتگوی مردم به این نام مشهور شده‌اند. نمایی از دروازه قرآن در اوایل دهه پنجاه مردم شیراز به رد شدن از زیر قرآن این دروازه، اعتقادی خاص داشتند. طی یک رسم قدیمی، مردم شیراز روز اول هر ماه قمری به کنار این دروازه می‌آمدند و از زیر این قرآن رد می‌شدند و بدین ترتیب خود را تا آخر ماه در پناه کتاب آسمانی در مقابل بلاها بیمه می‌کردند. قدیمی‌ترین عکس‌های برجا‌مانده از دروازه قرآن قدیم شیراز که مربوط به عصر قاجار است، توصیفاتی را که از بنای قدیمی با اتاقکی در بالای آن شده است، به خوبی نشان می‌دهد. تصویر زیر یکی از معدود اسناد مصورِ به جامانده از بنای قدیمی این دروازه است که با تکنیک ابتدایی رنگ کردن عکس در عصر قاجار رنگی شده از عکاس شرق‌شناس "هارولد وستون" است. امروزه، اطراف دروازه قرآن به مجموعه‌ای تفریحی و گردشگاه شهری تبدیل شده است. دره‌ ضلع شرقی از بین رفته، کوه‌های اطراف تغییر شکل یافته و به‌ صورت گردشگاه درآمده است. در میدان ورودی شهر، با گیاهان و گل‌های رنگارنگ،‌ تندیسی از طاووس ساخته شده که همیشه سبز است و گویی به هر مسافری خوش‌آمد می‌گوید.

ادامه

عمارت شاپوری - خانه ای با تزیینات هخامنشی

یکی از زیباترین خانه باغ‌های شیراز است که از نظر معماری در نوع خود بی‌نظیر است. این خانه یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری برای علاقه مندان به هنر و معماری است. تمام زیبایی‌های این خانه در کلام نمی‌گنجد. چرا بازدید از خانه شاپوری شیراز پیشنهاد می‌شود؟ دارای معماری و تزينات چشم نواز گچی متفاوت به نسبت خانه‌های تاریخی شیراز است. خانه شاپوری در شب با نورپردازی خیره کننده همانند نگینی در شهر شیراز است. خانه شاپوری علاوه بر جاذبه‌‌های دیدنی بسیار، کافه و رستورانی برای صرف یک وعده فراموش نشدنی و همچنین نمایشگاهی از آثار هنری را درخود جای داده است. تاریخچه خانه شاپوری شیراز این خانه زیبا متعلق به یکی از تاجران شیرازی به نام عبدالصاحب شاپوری بوده است. ساخت این خانه به دوران پهلوی اول بباز می‌گردد که طی مدت ۵ سال به دست فرد ماهری به نام استاد ابوالقاسم مهندسی به طول انجامید. جالب است بدانید خانه شاپوری تا اوایل دهه ۷۰ پذیرای خانواده شاپوری بود اما پس از آن ها خانه به صورت متروکه رها شد تا اینکه در سال ۱۳۷۸ خانه شاپوری توسط سازمان میراث فرهنگی استان فارس خریداری شد و پس از بازسازی در فهرست میراث فرهنگی ایران به ثبت رسید. معماری خانه شاپوری شیراز خانه شاپوری نمونه بارز تلفیق هنرمندانه‌ی هنر ایرانی و اروپایی است که هر بیننده ای را محسور زیبایی‌های خود می‌کند. با ورود به این باغ، عمارت زیبایی را در وسط خانه می‌بینیم که با تزئینات خاص گچی و رنگ‌آمیزی‌های متنوع، چنان چشم نوازی برای بازدید کنندگانش می‌کند که تا چند دقیقه نمی‌توان چشم از آن برداشت. بالکن بزرگ خانه شاپوری با ۱۴ستون که به صورت قرینه ساخته شده و دارای ظرافت‌های گچی می‌باشد گویای این است که معماری این خانه نه تنها به سبک معماری قاجاریه ، بلکه به صورت آزادانه با معماری اروپایی زمان خود تلفیق و اجرا شده است. جالب است بدایند از زمان ساخت این خانه کم کم ساخت بالکن به معمای ایرانی راه پیدا می‌کند. در بدو ورود کاشی‌کاری که بر بالای ساختمان قرار گرفته نگاه شما را جلب می‌کند. این کاشی کاری دارای طرح هخامنشی است که رنگ بندی آن با مهارت خاصی انجام شده تا نگاه مخاطبانش را جذب. در این کاشی ‌کاری می‌توان نقش انسان بالداری را دید که با رنگ‌های اساطیری چون لاجوردی، زرد، قرمز و قهوه ای رنگ آمیزی شده است. اما زیبایی های این باغ تنها به این موارد ختم نمی‌شود، بلکه روبه روی خانه شاپوری استخر زیبایی به شکل پنج پر قرار دارد تا هوای باغ را دلپذیرتر کند. برای ورود به این عمارت باید با زاویه ۹۰ درجه از محور اصلی وارد ساختمان مرکزی شوید. در بدو ورود به عمارت متوجه پلکان بزرگی خواهید شد که به گونه ای ساخته و به زیبایی تمام تزئین شده است که در مرکز توجه مخاطب قرار بگیرد. این نوع پلکان دلیل دیگری بر معماری اروپایی در خانه شاپوری است زیرا در معماری ایرانی پلکان در حاشیه قرار می‌گیرد و درهای کوچک چوبی در فضاهای تودرتو راه اتصال بین اتاق‌ها بود در حالی که در معماری اروپایی پلکان‌ها راه ارتباطی بین اتاق‌ها است. در این خانه نیز به همین صورت است و در نهایت بازدیدکنندکان را به دو سمت خانه، شاه نشین ها و گوشواره ها هدایت می کند. داخل عمارت شاپوری همانند نمای بیرونی ساختمان از تزيینات زیبای گچی بی‌نصیب نمانده است و در سرتاسر خانه قابل مشاهده است. اگر از پلکان بالا بروید و وارد بالکن طبقه دوم شوید نمی‌توانید چشم از سقف آن بردارید. دراین قسمت به راحتی می‌توانید تزئينات باشکوه سر ستون و پا ستون ها را که به سبک کرنتی(نوعی از سبک معماری یونانی است که در آن از تزئينات گیاهان، گل، و برگ استفاده می‌شود) انجام شده است را از نزدیک ببینید. همچینین نقش‌های زیبایی از حمله شیر به حیوان، حافظ و سعدی یکی دیگر از زیبایی‌های بی‌مثال عمارت شاپوری است. در بخش تابستانه این ساختمان بالکنی به بهار خواب اختصاص یافته. در این باغ زیبا می‌توانید تنوعی از درختان سرو، چنار، انجیر، انار، نارنج و خرما را ببینید که در کنار گل‌های زیبایی چون رز رونده و شمعدانی، صحنه زیبایی را برای عکس‌های شما به تصویر می‌کشد. بخش های مختلف خانه شاپوری خانه مجلل شاپوری تنها به عمارت اصلی محدود نمی‌شود بلکه دارای بخش‌های دیگری چون عمارت کالسکه خانه و عمارت اندرونی می‌باشد اما این بخش ها به بازماندگاه خانواده شاپوری به ارث رسیده است، از این رو بازدید این بخش‌ها برای عموم آزاد نیست. این باغ دارای وسعتی حدود ۴۶۳۵ متر است که ساختمان دو طبقه با متراژ۸۴۰ متر مربع را در خود جای داده است. این ساختمان تعداد زیادی اتاق دارد که دارای کاربردهای متنوعی می‌باشد. در این عمارت مجلل هر اتاق دارای کاربردی جداگانه است و می‌توانیم شاهد جداگانه بودن اتاق‌ خواب‌های والدین، فرزندان، مهمان و .. از یکدیگر باشیم. این نوع ساخت مدرکی دیگر برای معماری اروپایی این خانه است زیرا در معماری سنتی هر اتاق خواب دارای چندین کاربرد بود به نحوی که هر اتاق علاوه بر مکانی برای استراحت، دارای مکانی برای نشستن مهمان و پذیرایی نیز می‌باشد. بخشی از این خانه به نمایشگاهی برای به نمایش گذاشتن آثار هنرمندان سراسر جهان اختصاص یافته است که بازدی از آن خالی از لطف نیست. در قسمت دیگری ازاین خانه می‌توانید با پوشیدن لباس‌های زمان قاجار عکس خاطره انگیزی را به یادگار بگیرید. بعد از بازدید از این خانه هیجان انگیز می‌توانید به کافه و رستورانی که در باغ دایر است بروید تا لذت نوشیدن قهوه و صرف یک غذای دل‌چسب را در خانه شاپوری تجربه کنید. فصل مناسب برای بازدید از خانه شاپوری شیراز چه زمانی است؟ شیراز شهری است خوش آب و هوا اما بهترین زمان برای بازدید از این شهر باستانی و تاریخی اردیبهشت ماه است. در اردیبهشت ماه شیراز همانند قطعه‌ای از بهشت است اما باید در نظر داشته باشید در این ماه شیراز دارای شلوغی و جمعیتی بیشتر ار حد معمول است. هزینه و زمان پیشنهادی بازدید از خانه شاپوری شیراز چه قدر است؟ برای بازدید از این خانه باشکوه باید بلیط تهیه کنید. همچنین برای بازدید از این خانه ۱ الی ۲ ساعت را در نظر بگیرید. چگونه به خانه شاپوری شیراز برویم؟ یکی از مزایای خانه شاپو.ری دسترسی راحت به وسایل نقلیه عمومی چون مترو و اتوبوس می‌باشد. اگر از مترو استفاده می‌کنید، بهتر است درایستگاه زندیه پیاده شوید تا تنها پس از ۷ دقیقه پیاده روی به خانه شاپوری برسید. اگر قصد دارید از اتوبوس‌های شهری استفاده کنید سوار خط خط پایانه ولیعصر تا پایانه نمازی درایستگاه زند ا اتوبوس پیاده شوید، ۵ دقیقه پیاده روی برای رسیدن به خانه شاپوری کافی است. اما اگر با ماشین شخصی خود به شیراز سفر می کنید بهتر است از طریق بلوار لطفعی خان زند وارد خیابان انوری شوید تا سردر این خانه باشکوه را ببینید. در نزدیکی خانه شاپوری شیراز از چه جاهای دیدنی دیگری می‌توان بازدید کرد؟ ارگ کریم خان شیراز:۱۵دقیقه پیاده روی موزه پارس شیراز: ۱۴ دقیقه پیاده روی خانه موزه فروغ الملک شیراز: ۱۴ دقیقه پیاده روی خانه تاریخی منطقی نژاد شیراز: ۱۵ دقیقه پیاده روی حمام وکیل شیراز: ۱۷ دقیقه پیاده روی سرای مشیر بازار شیراز: ۱۹ دقیقه پیاده روی مدرسه خان شیراز: ۲۰ دقیقه پیاده روی چه هتل هایی در نزدیکی خانه شاپوری شیراز برای اقامت وجود دارد؟ هتل ساسان شیراز: ۲ دقیقه پیاده روی هتل آریانا شیراز: ۲ دقیقه پیاده روی هتل کوثر شیراز: ۴ دقیقه پیاده روی هتل جام جم شیراز: ۷ دقیقه پیاده روی هتل صدرا شیراز: ۹ دقیقه پیاده روی هتل پلارسیان شیراز: ۹ دقیقه پیاده روی هتل پرشین شیراز: ۱۰ دقیقه پیاده روی هتل زندیه شیراز: ۱۵ دقیقه پیاده روی چه رستوران ها و غذاخوری هایی نزدیک خانه شاپوری شیراز هستند؟ رستوران سنتی حاجی بابا کافه رستوران قوام رستوران سنتی شرزه رستوران سنتی گلشن

ادامه

باغ دلگشا

باغ دلگشا یکی از زیباترین باغ‌های تاریخی شهر شیراز است که همواره در برنامه‌های تور شیراز مورد بازدید قرار می‌گیرد. گفته می‌شود این باغ مربوط به سه دوره‌ ساسانیان، صفویان و قاجاریان است. با کجارو همراه باشید. معرفی باغ دلگشا باغ ایرانی ساختار و طراحی منحصربه‌فردی دارد: در مسیر عبور جوی آب قرار دارد، با دیوارهای بلند محصور است و در داخل باغ عمارت تابستانی و استخر آب قرار دارد. این سه مشخصه، باغ‌های ایرانی را متمایز می‌کند. در واقع جهانگردن اروپایی پس از مشاهده باغ‌های ایرانی، آن‌ها را با مشخصه و نام «پرشین گاردن» وصف کردند. عکس از ایرنا (عکاس: رضا قادری) باغ‌های ایرانی با تاریخ پیدایش قنات پیوند دارد و باغ‌سراها با ساختار و طراحی منحصربه‌فرد درون باغ‌ها جای می‌گیرند. اولین باغ‌های ایرانی در مسیر خروجی قنات‌ها شکل گرفته‌اند. باغ ایرانی پاسارگاد را ریشه معماری این باغ‌ها دانسته‌اند. کوروش کبیر اولین شخصی است که در ایران شخصا دستور داده بود که باغ پاسارگاد ایجاد شود. ازاین‌رو شهر شیراز با داشتن آب و هوا و سرزمینی مناسب برای ایجاد باغ، شهری است که دارای باغ‌های مختلف و زیبای ایرانی است. عکس از ایکنا (عکاس: احمدرضا مداح) باغ دلگشا نیز یکی از باغ‌های تاریخی و دیدنی های شیراز محسوب می‌شود که در شمال شرقی شهر قرار دارد. باغ دلگشا کجاست؟ باغ دلگشا در نزدیکی آرامگاه سعدی واقع شده است و به‌طور دقیق‌تر در سمت جنوب تنگ آب‌خان و در دامنه‌ کوهستان قرار دارد. برای دسترسی می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. اتوبوس‌های خطوط پایانه شهید دستغیب-بلوار نارنجستان و بلوار نارنجستان-پایانه نمازی در نزدیکی این مکان، ایستگاهی به نام چهارراه دلگشا دارند. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو نیز، ایستگاه ولیعصر است که از این مکان چند کیلومتری فاصله دارد و از آنجا باید در بلوار سلمان فارسی سوار تاکسی شوید. عکس از ایکنا (عکاس: احمدرضا مداح) تاریخچه باغ دلگشا سابقه‌ آبادانی باغ دلگشا به زمان پیش از اسلام و دوران ساسانیان باز می‌گردد. این باغ در نزدیکی کهندژ قرا داشت. باغ مذکور در دوران صفویه نیز از باغ‌های مهم و تفریحی بود و در عکس‌های گردشگران اروپایی هم دیده شده است. علاوه بر این، در زمان تیمور گورکانی در بهترین وضعیت خود و در اوج آبادانی بود، به‌گونه‌ای که تیمور با دیدن آن، دستور ساخت باغی را با همین نام در سمرقند داد. عکس از اینستاگرام @old_shiraz (عکاس: نامشخص) باغ دلگشا در دوران افشاریان نیز از آبادانی برخوردار بوده است. بدترین وضعیت آن مربوط به حد فاصل دوره‌ حکومت نادرشاه افشار تا شروع سلسله‌ زندیه است که آسیب‌های فراوانی دید و البته در زمان کریم‌خان زند مجددا احیا شد. برخی از ساختمان‌های موجود در این باغ مربوط به دوران قاجاریه است. معماری باغ دلگشا مساحت باغ دلگشا ۷٫۵ هکتار است و بیشترین درختی که در آن یافت می‌شود، نارنج است. این باغ هنگام اردیبهشت با شکوفه‌های زیبا و عطر و بوی دل‌انگیز بهار نارنج، فضایی بسیار دلنشین دارد. عکس از ایرنا (عکاس: رضا قادری) با قدمتی که به دوره زندیه بازمی‌گردد، عمارت موجود در وسط باغ به شیوه‌ معماری کاخ‌های ساسانی بیشاپور ساخته شده است. این عمارت سه طبقه‌ دو درب ورودی در دو طرف ساختمان دارد و شامل یک تالار بزرگ به‌همراه چهار شاه‌نشین می‌شود. ایوان بزرگی با دو ستون در طبقه‌ میانی آن وجود دارد که رو به استخر است و پیرامون آن اشعاری از شوریده (شاعر شیرازی عهد صفوی، صاحب مثنوی سحر حلال) با خط نستعلیق نوشته شده است. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: Sarafarhang92) سقف‌هایی از چوب با گچبری‌های زیبا به‌همراه آینه‌کاری‌ها و نقاشی‌هایی از رنگ روغن به زیبایی این عمارت می‌افزایند. همچنین در مقابل ساختمان عمارت، حوض سنگی بزرگی جلب توجه می‌کند. آب باغ نیز از چشمه قنات آرامگاه سعدی تامین می‌شود. به‌علاوه ساخت اولین عمارت کلاه فرنگی ایران نیز در این باغ به ثبت رسیده است. عکس از ایکنا (عکاس: احمدرضا مداح) این باغ در سال ۱۳۸۱ و به شماره‌ ۹۱۲ به ثبت ملی رسیده و اکنون در اختیار شهرداری شیراز است. موزه باغ دلگشا در عمارت کلاه فرنگی مجموعه دلگشا کلکسیونی از آثار تاریخی و اشیای قدیمی را مشاهده خواهید کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به سکه‌، تمبر، لباس، نقشه، دوچرخه و کبریت اشاره کرد. همچنین کلکسیونی از ۵۰ رادیو قدیمی در بخشی از موزه به نمایش گذاشته شده‌ است که دیدن آن‌ می‌تواند تجربه‌ای جالب برای علاقه‌مندان به اشیای قدیمی و مجموعه‌داران باشد. عکس‌های گالری از ایکنا (عکاس: احمدرضا مداح) بهترین زمان بازدید از باغ دلگشا با وجود درختان نارنج، مسلما بهترین زمان بازدید از باغ دلگشا فصل بهار، به‌ویژه ماه اردیبهشت است. در این زمان باغ مملو از عطر بهار نارنج می‌شود و زیبایی‌های بهاری دل هر بازدیدکننده‌ای را به وجد می‌آورد. با این همه باغ دلگشا در هر فصل جذابیت خود را دارد و به‌دلیل وجود فضاهای سرپوشیده عمارت، در فصول سرد نیز قابلیت بازدید دارد. عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: Sarafarhang92) ساعات بازدید و بلیط باغ دلگشا در نیمه اول سال از ساعت ۸ تا ۲۳ و در نیمه دوم سال از ساعت ۸ تا ۲۲ می‌توانید از باغ دلگشا دیدن کنید. این مجموعه در روزهای تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی(ع)، رحلت پیامبر (ص)، رحلت امام خمینی (ره) و شهادت امام جعفر صادق (ع) فعالیت ندارد. مجموعه دلگشا دو بلیط دارد؛ یکی برای باغ و دیگری عمارت که مجموعه بهای بلیط‌های آن سه هزار تومان (۱۳۹۹) است. پرسش‌های متداول باغ دلگشا کجاست؟ باغ دلگشا در نزدیکی آرامگاه سعدی واقع شده است و به‌طور دقیق‌تر در سمت جنوب تنگ آب‌خان و در دامنه‌ کوهستان قرار دارد. قدمت باغ دلگشا به چه زمانی بازمی‌گردد؟ سابقه‌ آبادانی باغ دلگشا به زمان پیش از اسلام و دوران ساسانیان باز می‌گردد. ساعات بازدید باغ دلگشا کدامند؟ در نیمه اول سال از ساعت ۸ تا ۲۳ و در نیمه دوم سال از ساعت ۸ تا ۲۲ می‌توانید از باغ دلگشا دیدن کنید. این مجموعه در روزهای تاسوعا و عاشورا، شهادت امام علی(ع)، رحلت پیامبر (ص)، رحلت امام خمینی (ره) و شهادت امام جعفر صادق (ع) فعالیت ندارد. بهای بلیط باغ دلگشا چقدر است؟ مجموعه دلگشا دو بلیط دارد؛ یکی برای باغ و دیگری عمارت که مجموعه بهای بلیط‌های آن سه هزار تومان (۱۳۹۹) است.

ادامه

بازار وکیل شیراز

مسجد نصیرالملک (مسجد صورتی) | زیباترین مسجد ایران

حمام وکیل شیراز؛ حمامی با نقوش منحصر بفرد آهک‌بری

ارگ کریم خان شیراز

باغ ارم شیراز؛ رویایی از بهشت

باغ جهان نمای شیراز؛ نمونه ای از زیباترین باغ های ایرانی

حافظیه، آرامگاه لسان الغیب در شیراز

آرامگاه سعدی معروف به سعدیه

شاهچراغ شیراز : آرامگاه احمد بن موسی کاظم (ع)

خانه زینت الملک؛ آئینه تمام‌نمای تاریخ و هنر قاجار در شیراز

دروازه قرآن شیراز، دروازه ای رو به شهر بهار نارنج ها

عمارت شاپوری - خانه ای با تزیینات هخامنشی

باغ دلگشا

تماس با ما